53 lata temu, 21 października 1963 roku zastrzelony został przez funkcjonariuszy SB i ZOMO ostatni żołnierz podziemia niepodległościowego Józef Franczak, pseudonim „Lalek”. Zginął we wsi Stary Majdan na Lubelszczyźnie.
We wrześniu 1939 roku trafił do sowieckiej niewoli, skąd zbiegł. Trafił do Armii Krajowej. Po wkroczeniu Sowietów do Polski został wcielony do drugiej Armii Wojska Polskiego. W obawie przed wyrokiem śmierci, na który skazywano żołnierzy AK, zdezerterował w 1945 roku. Zaczął działać w podziemiu niepodległościowym w oddziale kapitana Zdzisława Brońskiego „Uskoka”.
„Lalek” był najdłużej ukrywającym się żołnierzem AK i WiN, ostatnim partyzantem antykomunistycznego podziemia. Prezydent RP Lech Kaczyński nadał mu pośmiertnie Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Pośmiertnie też został awansowany do stopnia podporucznika.
Pamięć „Lalka” zostanie uczczona w sobotę w Świdniku mszą świętą w kościele Najświętszej Marii Panny – Matki Kościoła, która rozpocznie się o 7.00. Po mszy zaplanowano marsz do Majdanu Kozic Górnych i Piask, czyli miejsc związanych z bohaterem.
PaSe
(na zdj. pomnik „Lalka” na cmentarzu w Piaskach, fot. archiwum)