W niedzielę, 9.10.2016, późnym wieczorem w wieku 90 lat zmarł Andrzej Wajda. Jeden z najwybitniejszych twórców w historii światowego kina, zdobywca honorowego Oscara i Złotej Palmy w Cannes. Reżyser, scenarzysta i scenograf, współtwórca polskiej szkoły filmowej. Autor tak słynnych obrazów jak „Człowiek z żelaza”, „Kanał”, „Popiół i diament”, „Wesele”, „Ziemia Obiecana”, „Pan Tadeusz”, „Katyń” oraz „Tatarak”.
Polska szkoła filmowa, której współtwórcą był Wajda, rozwijała się w latach 1955-1965. Jak zaznaczał reżyser, ogromne znaczenie dla niego miało powiązanie w obrazach zagadnień narodowych, społecznych i moralnych. Mówiąc o tym po latach, Andrzej Wajda podkreślał, że fenomen polskiej szkoły filmowej polegał między innymi na tym, że powstające w niej produkcje przemawiały także do widzów na świecie…
W 2011 roku Andrzej Wajda został kawalerem Orderu Orła Białego. Dziękując za odznaczenie, podkreślił, że polskie kino „w trudnych i najtrudniejszych czasach” dążyło do połączenia z widownią poprzez podejmowanie tematów zarówno historycznych, jak i współczesnych…
Kilka filmów Andrzeja Wajdy było nominowanych do Oscara, między innymi „Ziemia obiecana”, „Człowiek z żelaza” i „Katyń”. Ten ostatni, dramat wojenny z 2007 roku, jest pierwszym polskim obrazem fabularnym o zbrodni katyńskiej. Reżyser, którego ojciec zginął w Katyniu, podkreślił, że to jego najbardziej osobisty film…
5 lat temu Andrzej Wajda był bohaterem wyjątkowego benefisu w Radiowej Trójce. 85-letni reżyser wspominał wówczas między innymi swoje pierwsze kontakty z radiem…
Wiele obrazów reżysera na stałe weszło do historii polskiego kina. Ich twórca od 1997 roku jest członkiem Grona Nieśmiertelnych francuskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Andrzej Wajda jest doktorem honoris causa kilku uczelni oraz laureatem licznych prestiżowych nagród i odznaczeń, między innymi francuskiego Orderu Legii Honorowej i japońskiego Orderu Wschodzącego Słońca.
Jako reżyser teatralny, Wajda szczególnie mocno był związany z krakowskim Starym Teatrem. W latach 1989-90 kierował warszawskim Powszechnym. Zrealizował kilka głośnych spektakli, największym sukcesem było wystawienie „Biesów” na londyńskim Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym LIFT.
Był inicjatorem powstania i fundatorem Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej, otwartego w 1994 roku w Krakowie. W 2002 roku założył w Warszawie Mistrzowską Szkołę Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy. Zasiadał w Radzie Kolegium Europy Wschodniej imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Andrzej Wajda angażował się też w działalność polityczną, był członkiem komitetu doradczego „Solidarności”, a w 1989 roku Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. W latach 1989-1991 pełnił funkcję senatora I kadencji. W 2010 roku w przedterminowych wyborach prezydenckich poparł kandydaturę Bronisława Komorowskiego, a rok później – Platformę Obywatelską w wyborach parlamentarnych.
Urodził się 6 marca 1926 roku.
Pogrzeb Andrzeja Wajdy odbędzie się w środę – 19.10. Reżyser zostanie pochowany na Cmentarzu Salwatorskim. Msza pogrzebowa odbędzie się w bazylice Świętej Trójcy ojców Dominikanów.
Uroczystość na cmentarzu ma mieć charakter rodzinny i prywatny.
Dzień przed pogrzebem msza żałobna w intencji Andrzeja Wajdy zostanie odprawiona w Warszawie w kościele świętego Jacka. Reżyser zmarł w niedzielę w wieku 90 lat.
IAR
Fot. Piotr Drabik /wikipedia.org/