W Muzeum Lubelskim w Lublinie otwarto wystawę przedstawiającą historię polskiego pieniądza, na przestrzeni ostatnich 200 lat. Muzealnicy zgromadzili blisko 300 różnego rodzaju banknotów i monet.
Nie od dziś wiadomo, że pieniądze to władza. Na przestrzeni lat w Polsce zmieniał się ich kształt, rozmiar, szata graficzna i zabezpieczenia.
– To jednak nie jedyne modyfikacje – mówi kustosz Sekcji Numizmatyki Muzeum Lubelskiego, Tomasz Markiewicz. – Zmieniła się przede wszystkim rola pieniądza. W wieku XIX aż do wybuchu II wojny światowej polski pieniądz papierowy był walutą kruszcową, czyli wymienialny na srebrne lub złote monety, które równolegle cyrkulowały w obiegu. Już w czasie kryzysów i zaburzeń społecznych dochodziło do zawieszenia wymiany pieniądza papierowego. W Europie kres wymiany banknotów na kruszec przyniósł wielki kryzys gospodarczy, a w Polsce tak naprawdę przerwał wybuch wojny.
Początki polskich pieniędzy sięgają XVIII wieku. Wtedy to w okresie insurekcji kościuszkowskiej wprowadzono do obiegu tzw. „bilety skarbowe”.
– To jedne z najcenniejszych naszych eksponatów – dodaje Markiewicz. – To są pamiątki historyczne. Były one emitowane w czasie powstania i funkcjonowały na obszarze oblężonej przez wojska rosyjskie Warszawy.
Po upadku powstania wspominane bilety straciły ważność.
– Polski pieniądz papierowy od początku miał wielkie szczęście do artystów, którzy go projektowali – mówi prezes Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego Zbigniew Nestorowicz. – Ostatnie emisje, które nosimy w portfelu to są dzieła sztuki stworzone przez Andrzeja Heidricha. Są to egzemplarze wykonane na bardzo wysokim poziomie. Patrząc na pieniądz papierowy w skali Europy, a nawet świata nasze banknoty wyróżniają się w sposób szczególny tym, że sięgają głęboko do naszej tradycji. Jeśli się wpatrzymy w ten banknot, odkryjemy wiele elementów świadczących o naszej bardzo bogatej historii.
Jedną z perełek są również banknoty z Banku Polskiego z okresu Królestwa Polskiego z lat 1828-1866.
– To prawdziwy rarytas – powiedział Radiu Lublin Markiewicz. – Na uwagę zasługuje bogata grafika banknotów.
Wystawę zainteresowani mogą oglądać do 30 czerwca tego roku. Eksponaty pochodzą zarówno ze zbiorów Muzeum Lubelskiego, jak i Muzeum Narodowego w Warszawie.
MaTo
Otwarcie wystawy „Polski pieniądz papierowy 1794 – 1994”, Lublin, 12.05.2017, fot. Mirosław Trembecki