Zbigniew Brzeziński (na zdjęciu) nie żyje. Znany amerykański politolog i publicysta polskiego pochodzenia, zmarł w Waszyngtonie w wieku 89 lat. O śmierci profesora Brzezińskiego informują amerykańskie gazety i stacje telewizyjne.
– Odszedł od nas wielki człowiek, który doskonale znał się na tym, co robił – mówi były pracownik służby dyplomatycznej w Stanach Zjednoczonych, Andrzej Jaroszyński.
Prof. Brzeziński w 1990 roku otrzymał tytuł Doktora Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
– Wiadomość o jego śmierci napełniła nas ogromnym smutkiem. Zapamiętamy go jako człowieka zasad i orędownika sprawy polskiej na arenie międzynarodowej oraz przyjaciela naszej Uczelni – mówi rektor KUL, ks. prof. Antoni Dębiński.
W niedzielę zostanie odprawiona msza w intencji zmarłego. Nabożeństwo rozpocznie się o godzinie 19.00 w Kościele Akademickim KUL.
Zbigniew Brzeziński był doradcą prezydenta Jimmy’ego Cartera do spraw bezpieczeństwa narodowego. Cieszył się opinią wybitnego sowietologa, był współtwórcą teorii totalitaryzmu. Sprzeciwiał się polityce ustępstw wobec ZSRR.
Profesor Brzeziński wywarł znaczący wpływ na amerykańską politykę zagraniczną. Między innymi w grudniu 1980 roku, kiedy dowiedział się o planowanej sowieckiej interwencji zbrojnej na Polskę, skłonił prezydenta Cartera, by zagroził władzom w Moskwie daleko idącymi konsekwencjami. Postulował zaangażowanie USA w popieranie antysowieckiej partyzantki w Afganistanie i antykomunistycznego ruchu „Solidarności” w Polsce. W późniejszych latach wspierał przyjęcie Polski do NATO, współpracując z Polonią amerykańską.
Po odejściu z Białego Domu Brzeziński nie zrezygnował z działalności publicznej, jeździł po świecie z wykładami, występował w mediach i publikował. Dał się poznać jako zwolennik budowy w Polsce amerykańskiej tarczy antyrakietowej. Zdecydowanie krytykował administrację George’a Busha za uległość w sprawie tarczy wobec Rosji.
Profesor Brzeziński był autorem wielu prac między innymi, „Totalitaryzm: dyktatura i autokracja”, „Ideologia i władza w sowieckiej polityce”, „Druga szansa. Trzech prezydentów i kryzys amerykańskiego supermocarstwa”
Wykładał na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku, a także John Hopkins University. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie. Z jego inicjatywy powołano Fundację Wolności, organizację wspierającą rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce oraz Instytut Badań nad Przemianami Międzynarodowymi na nowojorskim Uniwersytecie Columbia.
Zbigniew Brzeziński został uhonorowany licznymi odznaczeniami, między innymi najwyższym polskim odznaczeniem – Orderem Orła Białego w 1995 roku i amerykańskim Medalem Wolności w 1981 roku.
Zbigniew Brzeziński urodził się 28 marca 1928 roku w Warszawie, w rodzinie polskiego dyplomaty. Wywodził się ze szlacheckiej rodziny herbu Trąby z Brzeżan. W wieku 10 lat wyjechał do Monteralu, gdzie jego ojciec objął stanowisko konsula generalnego. Tam ukończył wydział ekonomii i nauk politycznych na Uniwersytecie McGill. Na początku lat 50. przeniósł się do Stanów Zjednoczonych i rozpoczął studia na Uniwersytecie Harvardzkim.
Zrobił błyskawiczną karierę naukową. Już 3 lata po ukończeniu Harvardu został profesorem nadzwyczajnym tej uczelni. W latach 1970-1980 był doradcą prezydenta Jimmy’ego Cartera do spraw bezpieczeństwa narodowego. Zasiadał w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego Stanów Zjednoczonych.
Należał do Fundacji Forda i Guggenheima. Był również członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuki i Nauki oraz Krajowego Stowarzyszenia na rzecz Awansu Ludności Kolorowej. Miał tytuł doktora honoris causa kilku uczelni między innymi, Katolickiego Uniwersytetu w Dublinie, uniwersytetów: Warszawskiego i Jagiellońskiego. W 2014 został wyróżniony Nagrodą Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Zbigniew Brzeziński był żonaty z rzeźbiarką Emilie Benes, Amerykanką czeskiego pochodzenia. Ojciec trojga dzieci.
IAR / MaTo
Fot. http://www.prezydent.pl – http://www.prezydent.pl/gfx/prezydent/pl/defaultaktualnosci/2068/55/1/o1480937220.jpg, GFDL 1.2, Link