Na rynku w Izbicy, w powiecie krasnostawskim zostanie odsłonięty monument upamiętniający heroiczną misję emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego, Jana Karskiego. To wspólne przedsięwzięcie władz gminy i Stowarzyszenia imienia Jana Karskiego. Dziś (15.11) obelisk przywieziono na rynek, by ustawić go na przygotowanej zawczasu płycie.
W 1942 roku słynny „kurier z Warszawy” dostał się na teren funkcjonującego tu obozu tranzytowego, z którego Niemcy wysyłali Żydów na śmierć w Sobiborze i Bełżcu.
– Mija dokładnie 75 lat od tego bohaterskiego czynu – mówi sekretarz Stowarzyszenia imienia Jana Karskiego, które zainicjowało to przedsięwzięcie, Jacek Woźniak. – W październiku 1942 r. Polskie Państwo Podziemne wprowadziło go do tego obozu. Jan Karski dostał się tam ubrany w mundur ukraińskiego strażnika. Przeżył to bardzo, ale dzięki temu był naocznym świadkiem Zagłady. I mógł później powiedzieć Rooseveltowi: „Ja to widziałem. Zobaczyłem sposób eksterminacji narodu żydowskiego”. Myślę, że Izbica i społeczeństwo zasługują, by ten pomnik powstał.
Monument ma minimalistyczną formę, ale bogatą treść. – Jest inny niż wykonane przeze mnie do tej pory. Oddaje atmosferę tamtych czasów – podkreśla jego autor, nowojorski rzeźbiarz Andrzej Pityński. – To wysoki kamień narzutowy, granit. Wewnątrz niego znajduje się hiperrealistyczna ręka z brązu. To jest symbol, który oddaje tragedię człowieka, który chce zrobić coś dla świata, a on nie chce go słuchać. Taki człowiek jak Karski, który jest nie tylko polskim bohaterem, jest niewątpliwie pomostem pomiędzy narodem polskim i żydowskim. Społeczeństwo Izbicy powinno być bardzo dumne, że ten pomnik stanie właśnie tutaj – dodaje.
– Powstanie pomnika spowoduje, że izbicka społeczność będzie chciała bardziej dogłębnie poznać martyrologię Żydów, którzy byli rozstrzeliwani na miejscowym kirkucie i działalność „kuriera z Warszawy” – uważa wójt gminy Izbica, Jerzy Lewczuk.
Większość mieszkańców Izbicy, zapytanych przez reportera Radia Lublin, nie zna jednak postaci Jana Karskiego. – Młodzi już się tym nie bardzo interesują, ale są jeszcze ludzie, którzy to po prostu pamiętają – stwierdza jeden ze starszych mieszkańców.
Odsłonięcie pomnika upamiętniającego misję Jana Karskiego w Izbicy zaplanowano na 3 grudnia.
DoG
Fot. Dominik Gil