Dokument Unii Lubelskiej z 1569 roku został wpisany na Międzynarodową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Uroczystość odbyła się w siedzibie Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Akt został wniesiony jako wspólny wpis Polski, Litwy, Łotwy, Białorusi i Ukrainy.
Wicepremier, minister kultury Piotr Gliński podkreślił, że to cenny dokument, nie tylko dla Polaków. – Akt Unii Lubelskiej stanowi wyjątkowe świadectwo ustanowienia wspólnoty dwóch państw, w wyniku którego z Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstał nowy trwały organizm pod nazwą Rzeczpospolita Obojga Narodów. Jak się później okazało tych narodów później wykształciło się więcej. I są one tutaj wszystkie reprezentowane.
Połączone unią Korona i Wielkie Księstwo Litewskie miały odtąd jednego władcę wspólnie wybieranego przez oba narody i koronowanego w Krakowie, wspólny sejm obradujący w Warszawie oraz wspólną politykę obronną i zagraniczną oraz monetę.
Sekretarz Generalny Polskiego Komitetu do spraw UNESCO Sławomir Ratajski podkreślił, że wpis aktu na listę świadczy o jego istotnym znaczeniu dla historii świata. – To uznanie niezwykłego osiągnięcia naszych narodów, stanowiącego przykład dla ich dzisiejszej współpracy. To pokazanie wkładu Polski i państw regionu do osiągnięć cywilizacji globalnej.
– To bardzo znaczące wydarzenia dla Lublina – mówi historyk profesor Mieczysław Ryba z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. –Pamiętajmy, że za tym dokumentem stoją 700-letnie dzieje miasta. To bardzo istotne wydarzenie dla promocji i wizerunku Lublina.
Uroczystości towarzyszyła wymiana archiwaliów pomiędzy Archiwum Głównym Akt Dawnych a Narodowym Archiwum Białorusi. W jej wyniku Polacy otrzymali zeskanowany w całości zespół akt Archiwum Sobieskich z Oławy. Wicepremier Gliński stwierdził, że to bezcenny materiał do badań nad polską historią. – Otrzymanie tych ponad 37 tysięcy skanów stanowi ukoronowanie naszych wieloletnich starań.
Program „Pamięć Świata”, zainicjowany w 1992 r., stanowi odpowiedź społeczności międzynarodowej na dotkliwe straty, jakie dziedzictwo dokumentacyjne uległo w XX w. W ramach projektu prowadzona jest lista światowa bezcennych zabytków piśmiennictwa, na którą do chwili obecnej trafiło ponad 350 obiektów z całego świata, w tym 17 dokumentów lub zbiorów źródeł z polskich instytucji.
IAR / RB / opr. ToMa
Fot. archiwum