Od 2011 roku 1 marca jest w Polsce świętem państwowym – Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Honoruje ono i upamiętnia żołnierzy polskiego podziemia antykomunistycznego i antysowieckiego działającego w latach 1944 – 1963 w obrębie przedwojennych granic RP. W wielu miejscowościach naszego regionu organizowane są obchody tego wydarzenia.
Mieszkańcy gminy Chełm spotkają się w samo południe przy pomniku poległych w walce z UB żołnierzom oddziału Henryka Lewczuka „Młota” w Haliczanach.
W Gminnym Ośrodku Kultury w Końskowoli (ul. Lubelska) o godzinie 9.45 zobaczyć będzie można film o losach Wyklętych. Zostaną też złożone kwiaty pod pomnikiem poświęconym bitwie z 1945 roku w Lasie Stockim. Tutaj żołnierze podziemia kierowany przez majora Mariana Bernaciaka ps. Orlik odparł siły NKWD i UB.
W Kraśniku uroczystości o godzinie 11.00 rozpocznie finał konkursu historycznego „Żołnierze Wyklęci” w Publicznym Gimnazjum nr 1 im. Szarych Szeregów (ul. ks. Jerzego Popiełuszki). Następnie o godzinie 17.00 w kościele rektoralnym Ducha Świętego (ul. Gabriela Narutowicza) zostanie odprawiona msza święta w intencji poległych, pomordowanych i zmarłych Żołnierzy Wyklętych. Obchody w Kraśniku zakończy niedzielny Bieg Tropem Wilczym. W niedzielę (04.03) tradycyjnie uczestnicy pobiegną na dystansie 1963 metrów – jest to odwołanie do roku w którym zginął ostatni Żołnierz Wyklęty – Józef Franczak ps. Lalek. Zawodnicy będą mogli również sprawdzić się na dystansie 5 kilometrów. Uczestnicy wyruszą z Parku im. Jana Pawła II w starej części Kraśnika.
W Puławach o godzinie 18.00 w kościele pw. Matki Bożej Różańcowej (ul. Lubelska) odprawiona zostanie msza święta, po której przy krzyżu obok dawnej siedziby UB odbędzie się apel pamięci.
W Rykach obchody rozpoczną się o godz. 9.00 mszą w kościele Najświętszego Zbawiciela (ul. Wspólna). Dwie godziny później – o 11.00 w kinie Renesans (ul. Warszawska) wyświetlony zostanie film o Żołnierzach Niezłomnych, po którym zapalone zostaną znicze pod pomnikiem AK-WiN oraz zbiorowej mogile na cmentarzu. Miejsko-Gminne Centrum Kultury w Rykach do 17.00 zaprasza na grę miejską poświęconą majorowi Marianowi „Orlikowi” Bernaciakowi.
W Świdniku uroczystości rozpoczną się o godz. 10.00 na placu Konstytucji 3 Maja, gdzie zostaną złożone kwiaty i zapalone znicze przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Potem uroczystości przeniosą się do Miejskiego Ośrodka Kultury (Aleja Lotników Polskich). Tutaj zaprezentowana zostanie sylwetka świdniczanki, Żołnierza Niezłomnego – Janiny Kuligowskiej Cel ps. Niusia. Zaplanowano też pokaz filmu dokumentalnego „Wyklęci – Niepokonani Lubelszczyzny. Niusia”. W holu kina „Lot” otwarta zostanie wystawa „Żołnierze Niezłomni – pamiętamy”.
Mieszkańcy Włodawy mogą wziąć udział w mszy w intencji Ojczyzny i Żołnierzy Podziemia św. w kościele pw. św. Ludwika (ul. Klasztorna). Nabożeństwo rozpocznie się o g 12.30. Po nim uczestnicy przejdą pod pomnik Armii Krajowej -Wolność i Niezawisłość, gdzie będą wystąpienia i apel poległych. Kwiaty i znicze zapalone zostaną też na grobie Leona Taraszkiewicza „Jastrzębia”, który został pochowany we Włodawie. Jego szczątki w lipcu 2017 roku zostały przeniesione z mogiły w Siemieniu.
W Zamościu obchody rozpocznie msza święta w kościele garnizonowym pod wezwaniem św. Jana Bożego (ul. Piłsudskiego) o godzinie 13.00. O 14.30 uroczystości przeniosą się na ulicę Kolegiacką – obok Katedry Zamojskiej. Tam pod tablicą upamiętniającej katownię byłą katownię UB zostanie odegrany hymn państwowy. Po ceremoniale wojskowym i przemówieniach historycznych odbędzie się apel poległych, a przedstawiciele lokalnych władz oraz instytucji złożą wieńce i kwiaty. O 15.30 w Klubie Batalionowym w Zamościu ( ul. Piłsudskiego) dr Daniel Piekaruś z Instytutu Pamięci Narodowej wygłosi wykład o zwalczaniu Podziemia Niepodległościowego przez UB na Zamojszczyźnie. Na 16.00 zaplanowano seans filmu dokumentalnego “Błudko”, ukazującego historię rozbicia wzorowanego na radzieckich łagrach obozu pracy NKWD dla żołnierzy Armii Krajowej. Poprzedzi go prelekcja reżysera Janusza Hanasa.
ZAlew / PaSe / AlF
Fot. archiwum