Szczątki 80 żołnierzy armii carskiej, którzy zginęli w bitwie pod Żyrzynem w 1863 roku pochowano dziś (21.01) na cmentarzu parafialnym w Baranowie. Półtora roku temu zostały one ekshumowane w związku z budową drogi ekspresowej S17.
Nad trumnami modlili się zarówno przedstawiciele kościoła rzymskokatolickiego i prawosławnego. – Zostawiamy interpretacje historyczne. Uważamy, że każdy chrześcijanin powinien godnie pożegnać się ze światem – mówi proboszcz parafii prawosławnej w Puławach ksiądz Jarosław Szczur. – Dziś w tradycji prawosławnej i rzymskokatolickiej żołnierze carscy spoczną powtórny raz w grobach. To ważne wydarzenie, które podkreśla naszą chrześcijańską powinność i świadectwo, aby umieć się żegnać, przygotować do życia wiecznego oraz skłonić swoje myśli do minionych wydarzeń.
Największa bitwa powstania
– 8 sierpnia 1863, w czasie najintensywniejszego okresu powstania styczniowego, na terenie województwa lubelskiego doszło do bitwy pod Żyrzynem, która jest uważana za jedną z największych tego okresu oraz największy sukces powstańców – wyjaśnia Piotr Wiącek, historyk ze szkoły w Baranowie. – Bitwa została wygrana, rozbito 500-osobowy oddział wojsk rosyjskich. Ze strony powstańców było to absolutne zwycięstwo, bo życie straciło łącznie zaledwie 32 powstańców. Wśród chowanych dziś żołnierzy pewnie są również Polacy, którzy byli w carskiej armii, jednak w zdecydowanej większości to Rosjanie.
Historyczny trakt z XIX wieku
– Za naszą sprawą doszło do sprawdzenia miejsca bitwy pod Żyrzynem. Archeolodzy pracujący na nasze zlecenie, odkryli w miejscu stojącego pomnika pochówek, w którym spoczywało co najmniej 80 osób – przypomina Krzysztof Nalewajko, rzecznik prasowy lubelskiego oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. – Jesteśmy świadkami historii, nasz trakt łączący Lublin i Warszawę budowany był w początkach XIX wieku, a przez wiele lat rozegrało się przy nim dużo wydarzeń historycznych.
Żołnierze spoczęli obok siebie
– Na tym cmentarzu 155 lat temu zostali pochowani powstańcy walczący z tymi, których dziś chowamy. Historia zatoczyła koło – mówi Mirosław Roman Grzelak, wójt gminy Baranów. – Doszło do tego, że walczący ze sobą będą spoczywać razem na jednym cmentarzu. Wszystkim żołnierzom należy się pochówek na uświęconej ziemi.
Szczątki 80 żołnierzy zostały umieszczone w pięciu trumnach. Pozostałe przedmioty znalezione przez archeologów podczas budowy trasy szybkiego ruchu – między innymi fragmenty uzbrojenia – mają trafić do jednego z muzeów.
ŁuG / opr. KS
Fot. Łukasz Grabczak