Niezwykłą wystawę telefonów i łącznic można oglądać w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN”. Kolekcja licząca około 50 eksponatów należy do Henryka Świerszcza. Jego miłość do telefonów zaczęła się jeszcze w szkole średniej, kiedy to uczęszczał do technikum łączności. Później 8 lat pracował w okręgowych warsztatach poczty i telekomunikacji, gdzie zajmował się remontami central i aparatów telefonicznych.
Zainteresowanie tą techniką pozostało panu Henrykowi i ciągle powiększa swoją kolekcję poszukując rzadkich egzemplarzy na targach staroci i aukcjach internetowych. Ważne jest dla niego również zdobywanie informacji o aparatach i odkrywanie ich historii.
– Najwartościowsze są dwa aparaty polowe – wojskowe. Są ładnie wykonane, mają skórzaną torbę, można było rozmawiać przez nie do 20 km. Mieliśmy w Lublinie wybitnych fachowców, produkujących aparaty telefoniczne. Jeden sprzęt tworzony był przez: ślusarzy, frezerów, tokarzy i stolarzy. W latach 70., gdy władza dowiedziała się, że tutaj takie „cacka” robią, to zażyczyli sobie, by przywieść je im do Warszawy. Aparaty z lat przedwojennych mają duszę. Najstarszy w kolekcji jest telefon z 1935 r., to polska produkcja, był w nim tylko przełącznik obwodu, dzwonek, kondensator i mikrotelefon – taki aparat mógł być naprawiany przez montera, te dzisiejsze trzeba złomować.
Telefony w Lublinie
– Na podłączenie pierwszego telefonu rodzice czekali 18 lat od złożenia wniosku – wspomina lublinianka. – W czasie stanu wojennego do rozmowy włączała się jakaś osoba mówiąc „rozmowa kontrolowana”. Kiedyś był jeden telefon na klatce, z którego korzystali wszyscy sąsiedzi, a ludzie posiadający telefon w domu godzili się, by sąsiedzi założyli sobie ten sam numer.
– Ważnym miejscem w mieście czy na osiedlu były budki telefoniczne – wspominają mieszkańcy. – Na poczcie były książki telefoniczne, trzeba było pójść na spacer, by znaleźć do kogoś numer.
Kolekcję można oglądać od poniedziałku do czwartku, w godz. 10.00 – 14.00. Chętne osoby muszą skontaktować się z sekretariatem Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, ul. Grodzka 21. Wystawa czynna do 15 lutego.
LilKa / opr. KS
Historia lubelskiej telekomunikacji w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN”, 04.02.2019, fot. Mirosław Trembecki. Film: Przemysław Guzewicz.