Około 2 tysięcy studentów ze wszystkich lubelskich uczelni protestowało w marcu 1968 roku przed Chatką Żaka w Lublinie. Dzisiaj (11.03) przypada 51. rocznica tamtych wydarzeń. Wiec i manifestacja odbyły się w geście solidarności ze studentami z Warszawy oraz sprzeciwu wobec działalności ówczesnej komunistycznej władzy zakazującej wystawiania „Dziadów” i ograniczającej prawa obywatelskie. Wspomnienia tamtych wydarzeń zostały spisane w książce „Marzec’68 w Lublinie”.
Czytając książkę, 51 lat lat po wydarzeniach, odnoszę wrażenie, że zdarzenia wciąż tkwią we współautorach.
– To dla nas, studentów lubelskich uczelni, wydarzenie o ogromnym znaczeniu, które kształtowało nas przez całe życie – mówi lubelski radny Stanisław Kierońskim, współautor książki. – Był to pamiętny marzec, tamten czas był dla nas przewartościowaniem dotychczasowych ocen.
Lublina nie ma wymienionego wśród protestujących miast.
– Nadrabiamy to przez publikację, pokazując wszechstronnie wydarzenia z marca tamtego roku. Dotychczasowe prace pokazują fragment rzeczywistości 1968 roku – zaznacza Kieroński. – Lublin był jednym z pierwszych miast, które dołączyło do protestów. W marcu ‘68 roku studenci wyszli na ulice, aby zamanifestować przeciwko zniewoleniu, cenzurze, partyjniackiej bucie, braku wolności osobistej, ograniczaniu wyjazdów za granicę – kiedyś tak to się działo. Tutaj była organizacja wieców, publiczne demonstracje i nagłośnienie wydarzeń z Warszawy, gdy nie było takich możliwości komunikacyjnych, jak dzisiaj.
Epicentrum lubelskich wydarzeń to Chatka Żaka i UMCS, czyli uniwersytet, który powstał po wojnie i został założony przez władze komunistyczne.
– Wydarzenia te są dziełem I i II roku filologii polskiej UMCS. To była różnorodna grupa: przyszli literaci, dziennikarze, naukowcy, nauczyciele, działacze społeczni i politycy. Jako młodzi ludzie, nie zdawaliśmy sobie sprawy, że stawka była ogromna. Później nas aresztowano, byliśmy przesłuchiwani, część sporo zapłaciła za ten marzec. Naszą winą jest, że nie pokazaliśmy należycie tych wydarzeń. Trudno było zgromadzić wszystkich autorów: Zbyszek Frączek, Staszek Rogala, Waldek Bugaj, Zbyszek Krzywicki, Kazimierz Kościuk, Józek Osmoła, Stanisław Kieroński i Jurek Janiszewski.
Z gościem rozmawiał Wojciech Brakowiecki.
Promocja książki „Marzec ‘68 w Lublinie” odbędzie się w Domu Kultury przy ul. Wallenroda.
WB / opr. KS
Fot. archiwum