To nie sezon na szukanie w lesie grzybów, ale… zrzutów jeleni. Zrzuty to nic innego jak odrzucanie poroża, który po myśliwsku zwany jest wieńcem.
Zabranie takiej zdobyczy z lasu jest jak najbardziej legalne, wyłączając rezerwaty i parki narodowe.
– Wieniec jest nakładany u jelenia każdego roku, czyli odrasta po zrzuceniu – mówi Andrzej Tomasiak z zarządu okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Lublinie: – Nakładają tylko samce jeleniowatych. Wyjątkiem są renifery, ale – jak wiemy – u nas one nie występują. Mamy jelenie. To jest bardzo interesujący z punktu biologicznego twór kostny, który rośnie w bardzo szybkim tempie. One są nakładane od momentu zrzutu – przez ok. 3 miesiące do 100 dni już jeleń ma uformowane nowe poroże. Jest to demonstracja siły. Poroże u byków jeleni służy przede wszystkim do walk między samcami w okresie rykowiska.
– Młode zwierzę w drugim roku życia ma wieniec zbudowany tylko z dwóch pni – mówi Jacek Chobotow: – W miarę upływu lat pojawiają się kolejne odrostki – i tak mamy byki szóstaki, ósmaki, dziesiątaki, w zależności ile tych odrostków jest. W szczytowej formie byki mogą mieć nawet 30 takich odrostków. Mniej więcej od 14 roku życia jest ich coraz mniej. Starsze byki mogą nie mieć w ogóle odrostków albo mogą nie mieć w ogóle wykształconego poroża i takiego byka nazywamy mnichem. Czy można w takim razie po liczbie odrostków poznać wiek? Niekoniecznie, dlatego że ilość odrostków świadczy też o kondycji zwierzęcia.
– Drzewa noszą na sobie ślady tzw. czemchania – mówi Andrzej Tomasiak: – Kiedy byk chce zrzucić poroże, zaczyna pocierać nim i uderzać o gałęzie i niewielkie drzewa po to, żeby je sobie oderwać od głowy. Kiedy tak postępuje, uszkadza korę, łamie gałązki, a nawet wyłamuje drzewa.
– Ludzie zbierają te poroża – mówi Roman Dziedzic z Katedry Zoologii i Ekologii Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie: – Jedną przesłanką, bardzo merkantylną, jest wykorzystywanie tych poroży do różnego rodzaju wyrobów rzemieślniczych. Mogą to być wytwarzane meble, ozdoby na ścianę, dlatego że na niektórych porożach są wykonywane pewne rzeźby. Takie poroża dość powszechnie służą do wyrobu żyrandoli, świeczników. W niektórych kościołach są nawet ołtarze z poroży. Poroża są skupowane. Skupem zajmują się firmy, które później albo odsprzedają to zakładom rzemieślniczym, albo też eksportują poza Polskę.
– Poroża mają też swoją wartość kolekcjonerską. Myślę, że osoba, która je znajdzie, może nie patrzeć przez pryzmat pieniędzy, tylko jako pamiątkę, którą można sobie przynieść z lasu – mówi Andrzej Tomasiak.
Jelenie w dzień przebywają w trzcinowiskach lub gęstwinach leśnych, natomiast nocami wychodzą na pola. Bardzo lubią rzepaczyska.
Wszystkie osoby udające się do lasu powinny przestrzegać zasad bioasekuracji w związku z wirusem ASF. Obuwie i ubranie należy spryskać preparatem do odkażania.
Nie należy także płoszyć zwierzyny.
LilKa (opr. DySzcz)
Fot. pixabay.com