W miastach powiatowych Lubelszczyzny pojawią się bilbordy i słupy informacyjne przypominające o bohaterach wydarzeń sprzed 40 lat. Wtedy to od strajku w WSK Świdnik rozpoczął się Lubelski Lipiec ’80, który „rozlał się” na 150 zakładów pracy w województwie.
– Rozpoczynamy świętowanie tych niezwykłych wydarzeń – mówi przewodniczący Regionu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność”, Marian Król. – To były wydarzenia bez precedensu w dziejach świata, bo w konsekwencji w sposób pokojowy doprowadziły do zmiany systemu politycznego. Dzięki temu dziś możemy się cieszyć wolnością i demokracją. To tutaj, na Lubelszczyźnie w 1980 roku został wypracowany model strajkowania i negocjowania tak, by nie sprowokować władzy do użycia siły. I to się w województwie lubelskim udało.
ZOBACZ ZDJĘCIA: Konferencja prasowa dotycząca obchodów rocznicy Lubelskiego Lipca
– To jest wyjątkowa okazja. Bilbordy są opatrzone grafikami z okazji 40. rocznicy powstania NSZZ „Solidarność” i 40. rocznicy Lubelskiego Lipca, bowiem te dwa wydarzenia są nierozerwalne. Na tym bilbordzie możemy zobaczyć, chyba po raz pierwszy publicznie, zawarte 11 lipca 1980 roku w WSK PZL-Świdnik pierwsze porozumienie pomiędzy totalitarną władzą komunistyczną a robotnikami. Porozumienie zawarte między Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą, która miała w teorii strzec interesów klasy robotniczej, a protestującymi robotnikami to jedno z kuriozów tamtej epoki – mówi Marek Wątorski, wiceprzewodniczący Regionu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność”. – Lubelskie strajki były decydującym uderzeniem, które otworzyło polską drogę do wolności.
– Dziś z perspektywy czasu możemy powiedzieć, że od 16 do 19 lipca 1980 w Lublinie mieliśmy chyba jedyny w historii ruchów związkowych w Polsce strajk generalny. Bowiem w mieście nic nie funkcjonowało. Wszystkie główne zakłady pracy strajkowały. I ten lubelski strajk był później głównym nośnikiem dla Wybrzeża i Śląska. To tutaj została przełamana bariera strachu, co dało nam dzisiejszą szansę życia w wolności – stwierdza Marian Król.
– Będziemy chcieli zaapelować, również w Radiu Lublin, do uczestników tamtych wydarzeń: być może macie ówczesne porozumienia albo swoje notatki, dzięki którym będziemy mogli napisać historię Lubelskiego Lipca na nowo – apeluje Marek Wątorski. – Liczymy też oczywiście na spisane czy nagrane wspomnienia. Będziemy chcieli poprosić społeczeństwo naszego regionu, żeby pomogło udokumentować te historię.
Natomiast od 29 czerwca do 31 sierpnia Radio Lublin będzie emitować radiową kronikę wydarzeń z tamtych lat. To 46 odcinków cyklu „Na początku był lipiec” autorstwa Pawła Błędowskiego w opracowaniu muzycznym Jarosława Gołofita.
Lubelskie obchody Lubelskiego Lipca ’80 zostały objęte Narodowym Patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy.
PaSe / opr. ToMa
Fot. Iwona Burdzanowska