Odnowienia doczekają się zabytkowe polichromie w małej synagodze we włodawskim muzeum. Powstanie tu także Centrum Edukacji Regionalnej. Placówka dzięki dużej unijnej dotacji będzie mogła odnowić wnętrza kompleksów synagogalnych.
– Otrzymaliśmy 95% dofinansowania do inwestycji za 5,5 mln złotych. Remont dotyczy zarówno małej i dużej synagogi oraz Domu Pokahalnego – mówi w rozmowie z Radiem Lublin dyrektor Muzeum Zespołu Synagogalnego we Włodawie Anita Lewczuk vel Leoniuk. – Jak wchodzimy do synagogi, to w sali męskiej na ścianie wschodniej, północnej i południowej są polichromia, a także freski. Przedstawiają one różne instrumenty muzyczne, inskrypcje. Chcemy je odnowić, poddać konserwacji – dodaje.
– Pamiętam z młodych lat te 3 budynki, które były bardzo zniszczone i z zewnątrz i z wewnątrz. To były magazyny – zaznacza Krzysztof Skibiński z Włodawy. – Była wielka baza samochodowa. Było również biuro tej firmy transportowej. Pamiętam, że w Małej Synagodze mieścił się magazyn z zapleczem smarów i innych części samochodowych. W 1989 roku przyjechał kolega mojego ojca, Żyd z Australii. Zwiedzaliśmy ten obiekt i on mi opowiadał, że freski namalowane na ścianach, które są bardzo zniszczone, to urywki psalmów – dodaje.
– W małej synagodze w sali męskiej zachowały się polichromie. Są tam fragmenty Psalmu Dawidowego – podkreśla Bogusław Smolik z Muzeum Zespołu Synagogalnego we Włodawie. – W lewym rogu od wejścia możemy zauważyć instrumenty. Na samej górze pod sufitem, w zasadzie tym odtworzonym dachem, bo ja pamiętam historię z połowy lat osiemdziesiątych, kiedy dach był zapadnięty, mamy fragmenty takiego gzymsu, pasu ze znakami zodiaku. To wiele przetrwało, a czasy były przeróżne. Przecież tu przez pewien czas było kino, później spółdzielnia transportu wiejskiego – dodaje.
– Chcemy tutaj stworzyć Centrum Edukacji Regionalnej – opowiada Lewczuk vel Leoniuk. – To z założenia ma być sala multimedialno-naukowa. Miejsce, gdzie możemy się spotkać, uczestniczyć w warsztatach. Chcemy, żeby Mała Synagoga była wyposażona w pętle indukcyjną, która pomoże osobom słabiej słyszącym w odbiorze wszelkich działań. W Małej Synagodze są aż 3 kondygnacje do prowadzenia tej działalności i do organizacji wystaw. Schody są dosyć strome, więc z myślą o komforcie zwiedzających, w programie prac renowacyjnych i remontowych mamy windę, która będzie stanowiła pomoc w pokonywaniu tych barier architektonicznych – dodaje.
Realizacja projektu rozpocznie się pod koniec listopada 2020 roku i potrwa do końca października 2022 roku. Remont wnętrz będzie zwieńczeniem kompleksowej rewitalizacji obiektów Muzeum Zespołu Synagogalnego we Włodawie.
RyK / opr. PaW
Fot. Karolina Ryniak