Mija setna rocznica Bitwy Warszawskiej, jednej z najważniejszych batalii w historii Polski. Ważną rolę w tym wydarzeniu odegrały Puławy. To tam Józef Piłsudski podpisał rozkaz do rozpoczęcia kontrofensywy znad Wieprza.
– Marszałek przebywał w Puławach od 13 do 16 sierpnia 1920 roku – przypomina historyk Zbigniew Kiełb z Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta Muzeum Czartoryskich w Puławach. – Józef Piłsudski wraz ze swoim sztabem przebywał w sali kolumnowej Pałacu Czartoryskich w Puławach. Tam odbywały się narady, spotkania na temat ostatnich posunięć do słynnej kontrofensywy znad Wieprza. To tam kumulują się rozkazy i rozmowy między Piłsudskim i generałem Tadeuszem Rozwadowskim, szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. I po wymianie tych informacji, Józef Piłsudski po południu 15 sierpnia podejmuje decyzję o ruszeniu kontrofensywy znad Wieprza. Ma się ona rozpocząć 16 sierpnia 1920 roku.
– Tutaj stoi sześciokątny stół, przy którym marszałek Piłsudski wraz ze swoim sztabem przeprowadzał narady wojenne. To historyczne miejsce; przy tym stole padł rozkaz do Bitwy Warszawskiej. Na kwaterę marszałka przeznaczono mieszkanie profesora Stanisława Golińskiego. Znajdowało się ono w lewym skrzydle Pałacu Czartoryskich – opowiada Agnieszka Bartuzik, kierownik Oddziału w Puławach Biblioteki Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi.
– Musimy też pamiętać, że ta kwatera była tymczasowa i Józef Piłsudski tymczasowo w niej przebywał. Każdego dnia wyjeżdżał do pobliskich miejscowości – Dęblina, Ireny, Gołębia, Zajezierza – gdzie stacjonowały oddziały polskie, które szykowały się do kontrofensywy. Tam marszałek nie tylko podnosił morale wojska czy odbierał defilady, ale także nadawał ordery Virtuti Militari, za dotychczasowe męstwo w boju – informuje Zbigniew Kiełb.
– Pomimo nawału obowiązków Piłsudski znalazł czas, żeby zostać ojcem chrzestnym Józefa Minkiewicza, syna Stanisława i Stefanii. Państwo Minkiewiczowie byli przyjaciółmi marszałka z czasu służby w I Brygadzie Legionów. Chrzest odbył się w kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, potocznie zwanym „kościołem na górce”. W księgach parafialnych zachował się akt chrztu z oryginalnym podpisem Józefa Piłsudskiego – dodaje Agnieszka Bartuzik.
16 sierpnia 1920 roku Piłsudski w godzinach porannych opuścił Puławy, udając się w kierunku Ryk, by uczestniczyć w działaniach wojennych.
ŁuG / opr. ToMa
Fot. wikipedia.org