Kolejne polichromie barokowe zostały odkryte podczas prac konserwatorskich i robót budowlanych w budynku dawnej Akademii Zamojskiej. Gmach został wzniesiony w pierwszej połowie XVII wieku w stylu wczesnobarokowym. W ostatnich latach był siedzibą I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Zamoyskiego.
– Ten budynek był wzbogacany o różne elementy, między innymi polichromie – mówi zastępca Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Maria Gmyz. – Mieliśmy trudną historię, która nie sprzyjała temu, żeby budynek zachował się w pięknym wyglądzie. Poprzednie remonty były półśrodkami. Jednocześnie zubożano budowlę, skuwano, malowano, tynkowano, przystosowując budynek do różnych celów, niekoniecznie związanych z jego pierwotnym przeznaczeniem. Na ścianach pojawiły się farby i tynki, które przykryły te piękne polichromie. Wcześniej nie wiedzieliśmy, że jest ich aż tak dużo.
ZOBACZ ZDJĘCIA: Prace konserwatorskie w budynku dawnej Akademii Zamojskiej
– Przy sondażowych odkrywkach ukazują się nam przepiękne malowidła prawdopodobnie barokowe. Mówię prawdopodobnie, gdyż po odkryciu całości będzie można ostatecznie orzec, co przedstawiają i z jakiego okresu pochodzą. Ale widzimy już przepiękne wzory geometryczne, roślinne i figuralne. Wśród tych ostatnich są prawdopodobnie sceny z życia św. Jana Kantego. Ale są to na razie hipotezy, na podstawie fragmentów, które odkryliśmy – dodaje Maria Gmyz.
– Robiliśmy badania na korytarzu w skrzydle zachodnim i w wokół wejścia do dawnej kaplicy udało się odsłonić obramienia architektoniczne ze sceną figuralną i kopułą. Wynika z tego, że to wejście miało dosyć bogatą oprawę iluzjonistyczną. Wykonana ona była w technice freskowej – opowiada Marek Mazurek, kierownik prac konserwatorskich w budynku dawnej Akademii Zamojskiej. – Na freskach przy wejściu jest Chrystus z aniołem i prawdopodobnie Bóg Ojciec u góry. Jednak, czy mamy rację, okaże się dopiero po doczyszczeniu polichromii.
– W dawnej kaplicy odsłonięte są wszystkie zachowane fragmenty polichromii. W tej chwili prowadzone są prace związane z konsolidacją i podklejeniem tynków. Wokół zachowanych fragmentów malowideł zakładane są zabezpieczające opaski – dodaje Marek Mazurek.
CZYTAJ: Nowe odkrycia w Akademii Zamojskiej
Jednak wśród zaskakujących odkryć w remontowanym gmachów znalazły się nie tylko malowidła. Wśród jest zabytkowy sanitariat. – Na ścianie I pietra odkryto arkady. Po ich skuciu, przedstawił się niesamowity widok dawnego sanitariatu. Zachowała się w bardzo dobrym stanie deska klozetowa i odprowadzenie nieczystości poprzez kanał w ścianie aż do poziomu piwnic i dalej. Na owe czasy, w XVIII wieku takich rozwiązań jeszcze na świecie właściwie nie było. Byliśmy w tej dziedzinie prekursorami. Warto w przyszłości pomyśleć, aby ten element wyeksponować – stwierdza Maria Gmyz.
Zgodnie z planem polichromie i sanitariaty mają zostać wyeksponowane dla zwiedzających. Jak poinformował inżynier budowy Piotr Wojtasiuk, zgodnie z harmonogramem termin ukończenia remontu Akademii Zamojskiej przypada na koniec 2022 roku. Jednak w związku z licznymi odkryciami i dodatkowymi pracami data ta może ulec zmianie.
AlF / opr. ToMa
Fot. Aleksandra Flis