Żeliwny obelisk w Terespolu, upamiętniający budowę Traktu Brzeskiego, doczeka się renowacji. Na przeprowadzenie prac konserwatorskich miasto otrzymało 960 tys. złotych dotacji.
Pochodzący z końca XIX wieku pomnik wzniesiono po zakończeniu budowy Traktu Brzeskiego, który wiódł z Warszawy do Brześcia i był jedną z najbardziej znaczących na tamte czasy inwestycji – mówi bialski konserwator zabytków Jan Maraśkiewicz. – Budowa ta trwała w latach 1820-1824. Po wybudowaniu Traktu Polskie Towarzystwo Naukowe uznało za stosowne upamiętnienie tego faktu, ponieważ było to wydarzenie na skalę europejską. Zastosowane technologie, zakres, sposób i szybkość wykonanych prac wskazywały, że należy to w jakiś sposób podkreślić. Projekt obelisku wykonał Paweł Maliński. Wybudowano dwa pomniki w Terespolu i Warszawie.
– Obelisk został przyzdobiony informacją w formie płaskorzeźb o budowie Traktu Brzeskiego. Obrazuje trud, który wnieśli budowniczowie i inwestorzy w ten wielki ciąg komunikacyjny – wyjaśnia Jan Maraśkiewicz.
– Trakt Brzeski miał olbrzymie znaczenie handlowe i gospodarcze. Była to główna droga wiodąca z Warszawy na wschód. Dzięki niemu znacznie spadały koszty transportu –opowiada historyk dr Bogusław Korzeniewski.
– Planowane jest wykonanie odnowy całego obelisku wraz z płaskorzeźbami, które są już w dosyć tragicznym stanie; są popękane i połamane. Będziemy odnawiać fundamenty obiektu, jego ogrodzenie i tereny znajdujące się dookoła niego. Planowana jest też jego iluminacja, która umożliwi podświetlenie go kolorami flagi państwowej – tłumaczy Józef Paderewski, sekretarz miasta Terespol. – W rejonie obelisku planowane jest stworzenie terenu rekreacyjnego.
– Bardzo cieszymy się, że obelisk zostanie odrestaurowany – mówi Dorota Szprychel, nauczycielka języka polskiego w Akademickim Liceum Ogólnokształcącego w Terespolu. Przez wiele lat pomnik był wizytówką placówki, która wcześniej się tu znajdowała, czyli Szkoły Podstawowej nr 2. Myślę, że teraz będzie nie tylko wizytówką naszej szkoły, ale także całego miasta.
– Dzisiaj nie ma już widocznych pozostałości po Trakcie Brzeskim. Wszystkie fragmenty starej drogi zostały przykryte nowoczesną nawierzchnią asfaltową. Niemniej jednak na odcinku między przejazdem kolejowym a obeliskiem jeszcze kilkanaście lat temu były kocie łby. I nie zostały one zdjęte, tylko przykryte asfaltem – dodaje
Koszt całej inwestycji wyniesie ponad 1,2 mln złotych. Z czego 860 tys. będzie pochodzić z budżetu Unii Europejskiej a 100 tys. z budżetu państwa. Prace powinny rozpocząć się wiosną 2021 roku.
MaT / opr. ToMa
Fot. Małgorzata Tymicka