Roger Penrose, Reinhard Genzel i Andrea Ghez zostali laureatami Nagrody Nobla z fizyki za odkrycia dotyczące czarnych dziur, tj. obszaru czasoprzestrzeni, którego nic – nawet światło – nie może opuścić ze względu na wpływ potężnej grawitacji – ogłosił we wtorek (06.10) w Sztokholmie Komitet Noblowski.
Połowa nagrody została przyznana Rogerowi Penrose, który „wykazał, w jaki sposób teoria względności doprowadziła do powstania czarnych dziur”. Druga połowa, która przypadła pozostałej dwójce naukowców, to nagroda za część obserwacyjną.
– To doskonałe połączenie teorii i praktyki – mówi prof. Jerzy Matyjasek z Katedry Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. – Roger Penrose dostał nagrodę za stworzenie matematycznych ram teorii czarnych dziur, natomiast Reinhard Genzel i Andrea Ghez za obserwacyjne analizy czarnej dziury, która rezyduje w centrum naszej galaktyki. Z jednej strony mamy więc czarne dziury jako twór teoretyczny i cechy matematyczne, jakie mogą one mieć, a z drugiej mamy praktykę – tak istotnie czarne dziury występują we Wszechświecie i są bardzo liczne.
Reinhard Genzel i Andrea Ghez zostali wyróżnieni także za odkrycie nowego kompaktowego obiektu w centrum Drogi Mlecznej.
Roger Penrose był gościem specjalnym Konferencji Polskiego Towarzystwa Relatywistycznego, która odbyła się w 2017 r. w Kazimierzu Dolnym.
Laureaci zostaną zaproszeni po odbiór nagród jeszcze w tym roku.
Oprócz złotych medali i kaligrafowanych dyplomów otrzymają 10 milionów koron szwedzkich, czyli około 4 milionów 300 tysięcy złotych.
Noblem z fizyki w historii wyróżniono – wliczając w to dzisiejszych laureatów – łącznie 215 osób. Wśród nich znalazła się jedna Polka – Maria Skłodowska-Curie, która została nagrodzona w 1903 roku, wraz z mężem Piotrem Curie i Henrim Becquerelem, za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości. Do dziś pozostaje jedyną kobietą, która dwukrotnie otrzymała Nagrodę Nobla. Dostała ją także w 1911 roku, tym razem z chemii. Jest też jedynym uczonym w dziejach uhonorowanym Noblem w dwóch różnych dziedzinach nauk przyrodniczych.
SzyK (opr. DySzcz / ToMa)
Fot. Nobel Prize / FB