Wyeksponowanie ruin fundamentów komór gazowych i budowa muru upamiętniającego ostatnią drogę ofiar niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze w województwie lubelskim składają się na ostatni etap budowy Muzeum – Miejsca Pamięci. Ma być ona zakończona w 2022 roku.
Muzeum – Miejsce Pamięci powstaje na terenie byłego obozu zagłady w Sobiborze, gdzie zamordowano około 180 tysięcy Żydów z Polski i Europy.
Krzysztof Stanek z Państwowego Muzeum na Majdanku (którego oddziałem jest muzeum w Sobiborze) poinformował, że w ramach ostatniego etapu robót budowlanych, który rozpocznie się w 2021 roku, powstanie m.in. symboliczny mur wzdłuż drogi, którą przywiezieni do obozu Żydzi byli prowadzeni wprost do komór gazowych. Sama droga pokryta zostanie białym kruszywem. Zabezpieczone zostaną także fundamenty komór gazowych, odkrytych podczas prac archeologicznych na terenie obozu. Ruiny te będą częściowo wyeksponowane za pomocą specjalnych przeszkleń.
W pobliżu budynku muzealnego usytuowany zostanie pochodzący z 1977 roku pomnik matki z dzieckiem, który niegdyś był elementem upamiętnienia ofiar obozu zagłady w Sobiborze. Na terenie dawnego obozu rozmieszczone zostaną tablice informacyjne, upamiętnione będzie też miejsce wybuchu powstania więźniów Sobiboru.
Zakończenie budowy planowane jest na drugi kwartał 2022 roku.
Obóz zagłady w Sobiborze funkcjonował od przełomu kwietnia i maja 1942 roku do października 1943 roku Wymordowano tu około 180 tysięcy Żydów z Polski, Holandii, Słowacji, Francji, Czech, Litwy, Rosji i Niemiec. Ginęli oni głównie w komorach gazowych, tuż po przywiezieniu do obozu. Początkowo ciała ofiar składano w masowych grobach, a od jesieni 1942 roku były one palone na rusztach wybudowanych na bazie szyn kolejowych.
14 października 1943 roku w obozie wybuchło powstanie, dzięki któremu zbiegło 300 osób, z czego około 60 doczekało końca II wojny światowej. Niedługo po tym Niemcy zlikwidowali obóz, wysadzając w powietrze budynek z komorami i demontując praktycznie wszystkie zabudowania. Na terenie obozu wyrósł las.
Pierwsze inicjatywy upamiętnienia tego miejsca kaźni podjęto na początku lat 60. XX wieku. W 1965 roku odsłonięto tu pomnik, który w latach 70. był przebudowany. W 1993 roku na terenie byłego obozu w Sobiborze utworzono niewielkie muzeum, które w 2012 roku stało się oddziałem Państwowego Muzeum na Majdanku.
Utworzenie nowego Muzeum – Miejsca Pamięci na terenie byłego obozu zagłady w Sobiborze to inicjatywa podjęta przez Polskę, Holandię, Izrael i Słowację we wrześniu 2008 roku. Kierunki oraz zadania dla poszczególnych etapów powstawania Miejsca Pamięci wytycza Grupa Sterująca złożona z przedstawicieli państw-uczestników przedsięwzięcia.
PAP/RL/WM
Fot. sobibor-memorial.eu