22 stycznia to dzień urodzin jednego z najwybitniejszych polskich poetów: Bolesława Leśmiana. 144. rocznicę świętują – jak co roku – mieszkańcy Zamościa. Przedstawiciel literatury dwudziestolecia międzywojennego spędził tutaj 13 lat, pracując jako notariusz.
ZOBACZ ZDJĘCIA: Spacer Leśmianowskim Szlakiem Literackim
– Gdybyśmy przenieśli się do czasów, kiedy mieszkał tu Bolesław Leśmian – a przyjechał do Zamościa w 1922 roku – to dowiedzielibyśmy się, że był postacią nieznaną i niezauważalną – opowiada przewodniczka zamojskiego oddziału PTTK, Agnieszka Linek. – Jeżeli zwracał uwagę, to bardziej ze względu na swoją drobną posturę. Mało kto wiedział, że jest poetą. Zmieniło się to w roku 1933, kiedy dostał nominację do Polskiej Akademii Literatury. Pomimo tego, że Bolesław Leśmian niestety nie kochał za bardzo Zamościa, miał tu grono oddanych przyjaciół. Nie było ich za dużo, ale były to takie osoby, jak dyrektor gimnazjum Adam Szczerbowski czy Zygfryd Krauze. W miarę swoich możliwości Bolesław Leśmian włączał się w życie intelektualne Zamościa, chociażby uczestnicząc w Kole Miłośników Książki – opowiada Agnieszka Linek.
– W roku 2021 zdecydowaliśmy się na outdoorowy wariant obchodów urodzin Leśmiana, chodzi o Leśmianowską trasę turystyczną – mówi Piotr Orzechowski, dyrektor Wydziału Kultury i Sportu w Urzędzie Miasta Zamość. – Przez dwa dni zapraszamy mieszkańców Zamościa w rejony i miejsca, z którymi Leśmian się kojarzy. Są to między innymi Centralka, gdzie stacjonował, budynek obecnego I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Zamoyskiego i Pałac Zamoyskich, gdzie miał siedzibę notariatu. Są to też rzeźby przedstawiające bohaterów wierszy i twórczości Leśmiana: Srebronia, Bajdałę i Skrzypka opętanego.
– Leśmianowski Szlak Literacki składa się z kilkunastu punktów – informuje Joanna Bilska-Pawłowska z Zamojskiego Domu Kultury. – Mapkę można znaleźć na stronie i na Facebooku Zamojskiego Domu Kultury. Zapraszamy osoby z Zamościa i nie tylko. Mapka będzie dostępna, więc w dowolnej chwili można przejść się tym szlakiem. Zaczyna się oczywiście pod Domem Centralnym, czyli miejscem, gdzie Bolesław Leśmian mieszkał przez 13 lat swojego pobytu w Zamościu wraz z żoną i córkami.
– Wbrew pozorom Bolesław Leśmian był domatorem – opowiada Agnieszka Linek. – Bardzo lubił spędzać czas w domu, hodował ptaki, przepadał za kwiatami (podobno miał ich bardzo dużo). Według przekazów osób, które go odwiedzały, jego pokój zawsze wzbudzał największe zainteresowanie. Był to gabinet za zasuwanymi drzwiami, z ciemnymi meblami, przy oknie stało niewielkie biurko, na którym najczęściej piętrzył się stos różnego rodzaju papierów. Była też biblioteka, a w niej bardzo dużo książek. Oprócz tego Leśmian bardzo lubił muzykę. Miał wiele płyt, szczególnie cenił Chopina.
– Staramy się cały czas odczarować stereotypy o tym, że Bolesław Leśmian niezbyt przepadał za Zamościem – podkreśla Joanna Bilska-Pawłowska. – O tym, że tak nie było, na pewno świadczy jego dorobek literacki, a mianowicie opublikowanie ballad i tomiku „Napój cienisty”, czyli jednych z jego najlepszych utworów. Były pokłosiem pobytu w Zamościu.
– Kochał przyrodę. W Zamościu ratował się przed szarzyzną dnia codziennego, uciekając do miejsc, gdzie mógł spotkać się z przyrodą – dodaje Agnieszka Linek. – Były to przede wszystkim zamojski ogród zoologiczny oraz park. Tam można było często go spotkać. Chcielibyśmy wierzyć, że to z naszego miasta czerpał inspirację, jednak ciężko to stwierdzić. Spotkałam się z opinią, że niezależnie od tego, gdzie i w jakich czasach Leśmian by żył, to i tak jego poezja byłaby właśnie taka – poza rzeczywistością, poza czasem.
CZYTAJ: Dziś 144. rocznica urodzin Bolesława Leśmiana
Gościem na zamojskich urodzinach Leśmiana można zostać nie tylko dzisiaj (22.02). W Zamojskim Centrum Informacji Turystycznej do końca przyszłego tygodnia będzie stała specjalna skrzynka, przeznaczona na karty urodzinowe z życzeniami dla jubilata. Same karty są do pobrania na miejscu. A kto wyrobi się z życzeniami jeszcze jutro (23.01), może przekazać kartę do kawiarni Mazagran przy ulicy Pereca, a w zamian otrzyma bezpłatne urodzinowe ciastko.
AlF/WM
Fot. Iwona Burdzanowska