Wiekowe monety, odnalezione w 2012 roku podczas renowacji kościoła farnego w Kazimierzu Dolnym, zostaną wyeksponowane. Wystawę przygotowuje Muzeum Nadwiślańskie. Chodzi o 246 monet, z których najstarsze pamiętają czasy Kazimierza Wielkiego.
– To jedno z największych tego typu znalezisk w Polsce – mówi archeolog z Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym Paweł Lis. – Najstarsza z nich to moneta Kazimierza Wielkiego, a najmłodsza w tym zespole pochodzi z drugiej połowy wieku XIX. Ilustrują one doskonale całą historię miasta. Od czasów, kiedy Kazimierz uzyskał prawa miejskie, do czasów, aż te prawa utracił. Monet jest 246, w tym dwie sklejone. Jak je odkryto? W 2012 roku w kościele farnym w Kazimierzu prowadzone były prace remontowe. Jak to zwykle bywa przy obiektach zabytkowych, prace te były prowadzone pod nadzorem archeologicznym. Przy zdejmowaniu posadzki okazało się, że w warstwie ziemi pod posadzką, w tzw. warstwie zasypowej, silnie przemieszanej, zaczęły odnajdować się monety – dodaje Paweł Lis.
– W tym obiekcie kumuluje się cała historia – mówi Andrzej Pawłowski, regionalista z Towarzystwa Ochrony Dziedzictwa Kulturowego „Kazimierska fara”. Pochodną tego jest też to znalezisko archeologiczne obiektów numizmatycznych w takiej ilości. Pamiętam z dzieciństwa, że w ogóle na terenie Kazimierza przy obiektach sakralnych, przy klasztorze czy przy farze, często po burzy drobne obiekty archeologiczne, monety, były wymywane – wspomina Andrzej Pawłowski.
– Jest to jedno z najliczniejszych tego typu znalezisk w Polsce – podkreśla Paweł Lis. – Na pewno na ten temat więcej będzie miał do powiedzenia pan Zbigniew Kiełb, historyk puławski, świetny numizmatyk, który podjął się opracowania naukowego tego zbioru. Mamy już w tej chwili maszynopis takiego katalogu numizmatycznego – dodaje Paweł Lis.
– Najstarsze znalezisko to denar Kazimierza Wielkiego datowany na lata 60. XIV w. – mówi Zbigniew Kiełb, historyk, numizmatyk. – Drugi bardzo ciekawy egzemplarz to denar Ludwika Andegaweńskiego. Jest datowany panowaniem tego władcy 1370 – 1382. To są te najstarsze, ale z XIV wieku mamy jeszcze kilka egzemplarzy denarów Władysława Jagiełły. Jeśli popatrzymy na pewną różnorodność, to w tym znalezisku mamy 165 polskich monet, w tym 26 fałszywych. Mamy w tym skarbie 18 monet z Polską związanych. Obcych monet jest nieduża, ale bardzo ciekawa reprezentacja – 36 i jedna fałszywa – wylicza historyk.
– Te monety tkwią pod kluczem w naszej szafie – mówi Paweł Lis. – Ten duży zbiór, tak ważny dla Kazimierza Dolnego, mieści się w jednym małym albumie numizmatycznym zatytułowanym „Zabytki archeologiczne. Kazimierz Dolny. Kościół farny. Rok badań 2012”. Najpierw pojawiają nam się monety, które wróciły niedawno z konserwacji, a więc są w oddzielnych kopertkach foliowych. Musieliśmy troszkę konserwację poprawić. Gdy otworzymy już strony katalogu, to pokazują nam te najstarsze monety. I najmniejsze. Tak wyglądały kiedyś monety. Także ta najstarsza z czasów Kazimierza Wielkiego. Niektóre są przedziurawione, czyli służyły zapewne jako ozdoby, swego rodzaju zawieszki – wyjaśnia Paweł Lis.
Wszystkie monety mają zostać pokazane turystom 15 sierpnia.
ŁuG / PrzeG
Fot. Łukasz Grabczak