11 kwietnia przypada w Polsce Dzień Radia. Jego celem jest podkreślenie roli tego środka przekazu w naszym życiu. Radio, choć ma wielu konkurentów, wciąż ma największy zasięg – dociera do ludzi w najodleglejszych zakątkach globu. Można słuchać go w domu, w samochodzie, w terenie, niemal wszędzie, zwłaszcza teraz, kiedy dostęp do niego umożliwiają telefony komórkowe.
Radio służy komunikacji, edukuje i bawi. Pełni ważną funkcję jako środek wczesnego ostrzegania o zagrożeniach i katastrofach, a także – przekazu informacji o nadchodzącej pomocy.
W lutym przypada Światowy Dzień Radia, dziś – polski odpowiednik tego święta. Data nie jest przypadkowa. To właśnie 11 kwietnia w 1923 roku Stowarzyszenie Radiotechników Polskich przyjęło dokument, w którym zawarło swoje opinie na temat wytycznych do ustawy radiotelegraficznej. Był to ważny krok na drodze rozwoju polskiej radiofonii.
Na pierwszą próbną audycję radiową trzeba było poczekać jeszcze dwa lata. Datę jej nadania ze stacji przedsiębiorstwa Polskie Towarzystwo Radiotechniczne w Warszawie – 1 lutego 1925 roku – uznaje się za początek polskiej radiofonii.
Regularne nadawanie programu Polskie Radio rozpoczęło 26 listopada tego samego – 1925 roku. Kilka miesięcy później, 18 kwietnia 1926, oddano do użytku Rozgłośnię Polskiego Radia w Warszawie. Z odbiorników popłynęły słowa „Halo, halo, Polskie Radio Warszawa…”.
Kiedy Polskie Radio rozpoczynało stałą działalność w 1926 roku audycji słuchało niespełna 5 tysięcy osób. Cały program był nadawany na żywo, głównie wieczorem. Większość czasu antenowego zajmowała muzyka. Okres międzywojenny to czas intensywnej radiofonizacji kraju. Przełomowy był rok 1935, kiedy wprowadzono wiele technicznych nowości, wśród nich zapis dźwięku na stalowej taśmie. Pojawiła się też możliwość przeprowadzania transmisji z koncertów czy zawodów sportowych z różnych miejsc na świecie.
W latach 20. i 30. radio nadawało odczyty, audycje dla dzieci, komunikaty rolnicze, gospodarcze i meteorologiczne. Program wzbogacił się też o audycje literackie oraz słuchowiska. Codzienną praktyką stało się nagrywanie audycji, przedtem nadawanych wyłącznie na żywo. Radio było nieodłączną częścią codziennego życia, szybsze niż prasa, trafiało też do osób, które nie potrafiły czytać.
Nie do przecenienia była rola Polskiego Radia we wrześniu 1939 roku. Ludność stolicy dowiadywała się o sytuacji w mieście i o postępach walk. Radio budowało też poczucie jedności. Po 5 września 1939 roku do pracy przychodzili ochotnicy, informowali i podnosili na duchu warszawiaków. W czasie wojny radio umożliwiało docieranie z informacjami za linię frontu, między innymi do krajów okupowanych przez Niemcy, pełniło funkcje dywersyjne, podtrzymywało ducha oporu oraz wiarę w zwycięstwo.
Zapowiedź: ‘Tu Polskie Radio Lublin’ padła po raz pierwszy 10 sierpnia 1944 r. Rozgłośnia nadawała początkowo na fali średniej 224 m poprzez wagonową radiostację zwaną potocznie ‘PSZCZÓŁKĄ’ i sieć radiowęzłów. A właściwa historia radia regionalnego zaczyna się 20 września 1952 r. W prowizorycznie adaptowanej wilii przy ul. 22 Lipca 5 w Lublinie podejmuje wówczas pracę Ekspozytura Polskiego Radia.
Od tego czasu wiele się zmieniło. Radio przeszło między innymi od nagrywania na stalowej taśmie do programu cyfrowego. Po przemianach demokratycznych 1989 roku przestało być monopolistą. Pojawiło się wiele nowych, niezależnych stacji radiowych.
Radio wciąż cieszy się dużą popularnością, mimo konkurencji w postaci Internetu, gier komputerowych oraz innych rozwiniętych technologii.
RL / IAR ./ opr. ToMa
Fot. archiwum