W podlondyńskim Windsorze zakończył się pogrzeb księcia Filipa. Małżonek Elżbiety II spoczął w kaplicy św. Jerzego. W kameralnej ceremonii wzięło udział trzydzieści osób, zgodnie z obostrzeniami pandemicznymi. Ze względów bezpieczeństwa monarchini siedziała w ławce samotnie.
– Dziękujemy ci Panie za jego niezachwianą wiarę i lojalność, za głębokie poczucie obowiązku i prawość. Za życie służby wobec narodu i Wspólnoty Narodów – mówił Justin Welby, arcybiskup Canterbury, najwyższy hierarcha Kościoła anglikańskiego.
– Nasze życia zostały wzbogacone dzięki wyzwaniom, jakie nam postawił, zachętom, które nam dał. I dzięki jego dobroci, poczuciu humoru i człowieczeństwu. Modlimy się, by Bóg dał nam łaskę podążania za przykładem księcia – stwierdził z kolei dziekan Windsoru, David Connor.
Trumna z ciałem księcia Filipa została opuszczona do królewskiej krypty w podziemiach kaplicy św. Jerzego, w której odbywało się nabożeństwo żałobne. Pozostanie tam do śmierci jego żony, królowej Elżbiety II, po czym zostanie przeniesiona do kaplicy króla Jerzego VI, w której zostanie pochowana również obecna monarchini. W znajdującej się też na terenie zamku kaplicy spoczywają już ojciec królowej Jerzy VI, jej matka oraz młodsza siostra, księżniczka Małgorzata.
Uroczystość poprzedziło przejście konduktu. Trumna jechała na Land Roverze, którego projekt zmodyfikował sam książę. Była przykryta osobistą książęcą flagą, na niej znajdowały się marynarska czapka księcia i jego szabla. Za trumną szli między innymi książę Cambridge William oraz książę Sussex Harry, a także czworo dzieci księcia Filipa i królowej Elżbiety II: księżniczka Anna, książę Karol, książę Andrzej i książę Edward. Wzdłuż trasy przejazdu trumny ustawiony był szpaler żołnierzy z różnych rodzajów sił zbrojnych.
Oddzielnie – królewskim Bentleyem – do kaplicy dotarła królowa kaplicy Elżbieta II, która weszła do świątyni innym wejściem.
Jak odnotowały media, po zakończeniu nabożeństwa i wyjściu z kaplicy, synowie następcy tronu, księcia Karola – William i Harry, którzy od dłuższego czasu pozostają w nienajlepszych stosunkach szli razem i rozmawiali. Wcześniej w kondukcie oddzielał ich Peter Phillips – choć jak również zauważono, starał się pozostawać nieco z tyłu, by zostawić przestrzeń między braćmi – a w czasie samego nabożeństwa siedzieli po przeciwnych stronach kaplicy. Stosunki Harry’ego, który wraz z żoną zrezygnował z pełnienia obowiązków członka rodziny królewskiej, pogorszyły się zwłaszcza po głośnym wywiadzie z początku marca. Harry i Meghan zarzucili w nim pozostałej części rodziny królewskiej brak wsparcia i nierówne ich traktowanie, a nawet zasugerowali, że w rodzinie królewskiej spotkali się z przejawami rasizmu.
Od czasu śmierci Filipa brytyjskie media zastanawiały się, czy jego pogrzeb będzie okazją do pojednania w rodzinie. Na pogrzeb nie przyjechała będąca w zaawansowanej ciąży żona Harry’ego, księżna Meghan.
Książę Filip urodził się 10 czerwca 1921 roku na wyspie Korfu, jako książę Filip z Grecji i Danii. Był jedynym synem księcia Andrzeja, syna króla Grecji Jerzego I, oraz księżnej Alicji Battenberg, niemieckiej arystokratki. Jego rodzina musiała uciekać z Grecji po antymonarchistycznym puczu, kiedy książę Filip miał półtora roku. Chłopiec został ewakuowany z kraju angielskim statkiem królewskim i pozbawiony wraz z ojcem obywatelstwa greckiego.
Kształcił się we Francji, Anglii, Niemczech i w Szkocji. Ukończył Królewską Akademię Marynarki Wojennej w Dartmouth, po której podjął czynną służbę wojskową. Podczas II wojny świątowej służył na Oceanie Indyjskim, na Morzu Śródziemnym, w pobliżu wschodnich wybrzeży Wielkiej Brytanii i w Zatoce Tokijskiej. W wieku 21 lat objął stanowisko pierwszego oficera na HMS Wallace, jako jeden z najmłodszych oficerów Royal Navy.
Przyszłą żonę i królową poznał w 1939 roku. W 1946 poprosił króla Jerzego VI o rękę jego córki, rok później odbył się ich ślub. Wcześniej Filip przeszedł z wyznania prawosławnego na anglikanizm i zrzekł się tytułów grecko-duńskich. Przyjął nazwisko matki Battenberg w zanglicyzowanej formie Mountbatten. W dniu ślubu został mianowany księciem Edynburga, hrabią Marioneth oraz baronem Greenwich. Po ślubie książę Filip kontynuował służbę w Royal Navy, którą zakończył w 1951 roku, w związku z pogarszającym się stanem zdrowia Jerzego VI i coraz większym zaangażowaniem Elżbiety w sprawy państwowe. W 1953 mianowano go admirałem floty. 6 lutego 1952 roku, po śmierci króla Jerzego VI, Elżbieta została królową, a Filip – księciem-małżonkiem. Słynął z zamiłowania do sportu. Jeździł konno, grał w polo, żeglował, a także pilotował śmigłowiec.
Książę Filip trzykrotnie odwiedził Polskę. W 1975 roku zainaugurował III Europejskie Mistrzostwa w Powożeniu, które odbywały się w Sopocie, i wziął w nich udział jako zawodnik. Odwiedził także Warszawę i Białowieżę. W 1993 roku w Krakowie uczestniczył w ponownym pogrzebie generała Władysława Sikorskiego. Trzy lata później był w Polsce w ramach oficjalnej wizyty pary królewskiej. Odwiedzając Polskę, książę składał wizyty kraju swoich przodków. Jego prababcia, Julia Hauke, była Polką, córką generała Maurycego Haukego herbu Bosak.
RL / PAP / IAR / opr. ToMa
Fot. Dave Jenkins/Sgt Jimmy Wise/NEIL HALL/FACUNDO ARRIZABALAGA/PAP/EPA