Dziś (01.05) przypada Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, popularnie nazywany Świętem Pracy lub 1 Maja. Data upamiętnia protesty robotników z Chicago w 1886 roku, którzy domagali się wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy i wyższych wynagrodzeń. Wielotysięczne manifestacje były tłumione przez policję, liczni robotnicy ponieśli śmierć, inni zostali postrzeleni, wielu pobito, zapadły wyroki więzienia.
Trzy lata później obradująca w Paryżu Druga Międzynarodówka uczciła pamięć ofiar demonstracji robotniczych, uchwalając 1 maja Świętem Pracy.
Po raz pierwszy święto 1 Maja obchodzono w 1890 roku, między innymi w Anglii, Austro-Węgrzech, Belgii, Francji oraz Niemczech. Odbywały się wówczas demonstracje i strajki. Obchody początkowo nielegalne, zostały później uznane przez władze.
1 maja w 1891 roku w Łodzi i Żyrardowie doszło do starć z wojskiem rosyjskim, po których władze carskie zastosowały drastyczne represje. Największe rozmiary przybrały robotnicze wystąpienia z lat 1905-1907 oraz 1917-1919.
1 Maja wszedł do tradycji polskiego ruchu socjalistycznego, ale w okresie PRL został zawłaszczony przez władze komunistyczne. W Polsce 1 maja od 1950 roku jest świętem państwowym. W okresie PRL jego obchody były jednymi z ważniejszych uroczystości, obok 22 lipca i rocznicy rewolucji październikowej. W tym dniu, zwanym także Świętem Klasy Robotniczej, organizowano wielotysięczne pochody, wiece i zgromadzenia, na których obecność była często obowiązkowa. Wiwatujących pozdrawiali z trybun najwyżsi działacze partyjni.
W latach 80. solidarnościowa opozycja organizowała niezależne od władz pochody i demonstracje. Kilka razy przekształciły się one w starcia z milicją i ZOMO. Manifestanci byli zatrzymywani i stawiani przed kolegium do spraw wykroczeń.
Po upadku komunizmu święto straciło na znaczeniu.
Od 1955 roku 1 maja w Kościele katolickim jest świętem Józefa Rzemieślnika. Ustanowił je papież Pius XII, nadając religijny wymiar laickiemu świętu. Podkreśla ono szczególną godność i znaczenie pracy, jej rolę w duchowym rozwoju człowieka, a także wartości, które pozwalają budować stosunki między ludźmi na zasadach pokoju społecznego.
Święto Pracy obchodzone jest nie tylko w Europie. W Ameryce Północnej świętuje się tak zwany Labor Day. Wypada on w pierwszy poniedziałek września. Z kolei w Australii Labour Day obchodzi się w różne dni, w zależności od stanu.
RL / IAR / opr. ToMa
Fot. archiwum