W Europejskim Dniu Sieci Obszarów Natura 2000 na Roztoczu rozpoczęła się druga edycja projektu edukacyjnego, którego celem jest m.in. poznanie gadów i płazów.
– Głównym celem projektu Natura 2000 jest ochrona zagrożonych siedlisk – borów bagiennych i torfowisk wysokich – oraz ochrona wybranych zagrożonych i rzadkich gatunków zwierząt – mówi zastępca dyrektora Roztoczańskiego Parku Narodowego, Tadeusz Grabowski. – Z chwilą utworzenia sieci Natura 2000 na Roztoczu w 2005 roku system Roztocza został niejako uzupełniony o 29 procent powierzchni regionu, które zostały objęte tą formą ochrony. Choć może trudno tu mówić o ochronie, to w zasadzie, przy dopisaniu tej sieci do określonych siedlisk i gatunków, jest to zdanie prawdziwe. W 56 procentach sieć Natura została wpisana w już istniejący system krajowy ochrony przyrody, można tu wymienić chociażby Roztoczański Park Narodowy, który jest jednocześnie i parkiem narodowym, i obszarem Natura 2000. Od 2019 roku jest również strefą rdzenną Transgranicznego Rezerwatu Biosfery „Roztocze”. Sama ochrona w ściśle określonych granicach jest mało skuteczna. Musimy wykonywać też szereg działań edukacyjnych skierowanych do lokalnej społeczności, a szczególnie do dzieci po to, aby zakorzenić potrzebę i konieczność ochrony przyrody.
– Nasz Park realizuje 5-letni projekt „Ochrona gatunków i siedlisk Natura 200 na obszarze Roztoczańskiego Parku Narodowego” – informuje Małgorzata Pasieka, starsza specjalistka ds. edukacji w Roztoczańskim Parku Narodowym. – Aktualnie jesteśmy w trakcie realizacji drugiej edycji pakietu działań edukacyjnych pod nazwą „Żabim krokiem, gadzim okiem”. Życie płazów nie jest łatwe, dlatego warto nieść im konkretną pomoc: dbać o istniejące zbiorniki wodne i tworzyć jak najwięcej nowych, nie usuwać martwego drewna, nie grabić na zimę liści (płazy chętnie wykorzystują takie miejsca na zimowe kryjówki), dbać o czystość siedlisk wodnych i lądowych oraz chronić wiosenne i jesienne trasy migracji płazów. Tego wszystkiego dowiadują się dzieci na naszych zajęciach realizowanych w ramach projektu. W szczególności przekazujemy im, dlaczego nie powinno się bać tych zwierząt.
– Zawszę mówię, że płazy i gady to nasi mniejsi bracia – podkreśla Przemysław Stachyra z Roztoczańskiego Parku Narodowego, główny specjalista ds. ochrony przyrody i kierownik Stacji Bazowej Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego Roztocze. – To też są zwierzęta, a jakimś pechowym trafem nie są darzone przez człowieka sympatią. Zdecydowana większość z nich to zwierzęta całkowicie bezbronne wobec człowieka, niewyrządzające mu jakiejkolwiek krzywdy. Jedynym gatunkiem gada, który występuje w Polsce i może stanowić minimalne zagrożenie z uwagi na to, że jest jadowity, jest żmija. Jednak jej jad nie jest bardziej niebezpieczny niż na przykład jad, który aplikuje przy ukąszeniu osa czy szerszeń. Płazy to gatunki zazwyczaj małe, zajmują pół dłoni. Największy gad, wąż Eskulapa, ma ok. półtora metra. Pozostałe gatunki węży to małe osobniki, które żywią się albo małymi kręgowcami, albo bezkręgowcami. Na ludzi nie polują. Płazy żyją wokół człowieka, są nieszkodliwe i niegroźne. Jeśli nie chcemy się z nimi z jakichś powodów zaprzyjaźnić, to przynajmniej nie róbmy im krzywdy.
Płazy i gady są pod ochroną prawną. Roztoczański Park Narodowy prowadzi zapisy okolicznych szkół do trzeciej edycji projektu.
AP / opr. WM
Fot. AP