Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 w Lublinie zaprasza na badania profilaktyczne w kierunku czerniaka. To jeden z najbardziej agresywnych nowotworów skóry. Jednak we wczesnym stadium choroby jest prawie w 100 procentach wyleczalny.
Nasz reporterka rozmawiała o profilaktyce, pierwszych objawach choroby i statystykach zachorowań z kierowniczką Katedry i Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Dermatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, prof. Dorotą Krasowską.
– Zapadalność czy wykrywalność czerniaka w Polsce jest dwukrotnie niższa, aniżeli w krajach Zachodniej Europy. Natomiast umieralność z powodu czerniaka jest dwukrotnie wyższa i to już o czym świadczy. Pacjenci zgłaszają się niestety zbyt późno, w stadium, w którym dochodzi już do zaawansowania procesu chorobowego, co znacznie pogarsza ich rokowanie – wyjaśnia prof. Dorota Krasowska.
– Ten rak może być całkowicie wyleczalny, pod warunkiem że zostanie odpowiednio wcześnie wycięty i poddany biopsji wycinającej w bardzo wczesnym stadium rozwoju. Ogromnie ważna jest profilaktyka, która polega przede wszystkim na stosowaniu ochrony przeciwsłonecznej w okresie lata czy podczas wyjazdów w okolice podzwrotnikowe lub okolice, gdzie klimat jest bardzo ciepły i są wysokie temperatury – zaznacza prof. Dorota Krasowska. – Trzeba pamiętać o fotoprotekcji, czyli stosowaniu kremów z filtrem, które powinniśmy aplikować na naszą skórę kilka razy dziennie. Jeżeli kąpiemy się w morzu czy w jeziorze, to zaraz po kąpieli powinniśmy osuszyć skórę i dodatkowo zaaplikować na nią taki krem. To jeden z czynników ochrony przed rozwojem nowotworów na skórze, w tym czerniaka.
– Istnieje grupa osób, która jest szczególnie narażona na tę chorobę. Występują u niej genetyczne predyspozycje do rozwoju czerniaka. Można tu wymienić na przykład zespół wrodzonych znamion atypowych, tych znamion może być nawet ponad 100 i więcej – mówi prof. Dorota Krasowska. – Osoby z jasną karnacją są znacznie bardziej narażone, aniżeli osoby z ciemną karnacją, bowiem melanina jest barwnikiem wytwarzanym przez melanocyty, a melanocyty to te komórki, z których rozwija się czerniak. W zależności od karnacji melanina może przyjmować kolor brązowy i czarny. Natomiast jeżeli melanina jest żółta lub czerwona, to mamy do czynienia z jasnym fototypem – czyli jasną karnacją, jasnymi oczami, jasnymi włosami, piegami. Jasna melanina stanowi bardzo słabą fotoprotekcję naszej skóry przed rozwojem czerniaka. W związku z tym osoby z jasną melaniną powinny być szczególnie ostrożne, jeśli chodzi o opalanie. W zasadzie nie powinny się opalać. Jeżeli już wyjeżdżają gdzieś na wakacje, to obowiązkowo powinny stosować kremy z wysokim filtrem, 50 plus.
Kiedy powinna zapalić się czerwona lampka, że coś jest nie tak?
– Czerwona lampka powinna zapalić się, gdy na skórze zaobserwujemy coś, czego wcześniej nie było – tłumaczy prof. Dorota Krasowska. – Genowo może pojawić się jakaś zmiana, która szybko rośnie, jest asymetryczna, ma nierówne zabarwienie i nierówne granice. To powinno być dla nas sygnałem alarmowym, że należy bardzo szybko skontaktować się z lekarzem, by skontrolować tę zmianę. To jest jedna sytuacja. Druga sytuacja dotyczy przypadku, gdy mamy jakieś znamię i w jego obrębie dochodzi do rozwoju czerniaka. Takie znamię powiększa się, zmienia kolor, ma nieregularne granice. To też powinno być sygnałem alarmowym, skłaniającym nas do konsultacji dermatologicznej.
– Najważniejsze jest jak najwcześniejsze wykrycie czerniaka. Im wcześniej zostanie wykryty, tym większe szanse na przeżycie – podkreśla prof. Dorota Krasowska.
Podczas tzw. białej soboty w SPSK1 w Lublinie będzie można wykonać bezpłatne badania podejrzanych zmian na skórze, a także skonsultować je z dermatologami.
Badania będą odbywały się już najbliższy weekend w ambulatorium szpitala przy ul. Staszica 11H w Lublinie, w godzinach od 9.00 do 12.00.
InYa / opr. WM
Fot. pixabay.com