368 zgłoszeń o wykorzystywaniu seksualnym nieletnich wpłynęło do diecezji i zakonów męskich w Polsce od połowy 2018 roku do końca 2020. Zawiadomienia dotyczą czynów z lat 1958-2020. Połowa z nich jest nadal w trakcie badania, 39% zarzutów potwierdziła lub wstępnie uwiarygodniła Kongregacja Nauki Wiary, 10% uznano za niewiarygodne. Takie dane zebrało biuro Delegata Episkopatu ds. ochrony dzieci i młodzieży – abpa Wojciecha Polaka wraz z Instytutem Statystyki Kościoła Katolickiego.
Dyrektor instytutu ks. Wojciech Sadłoń zaznaczał, że zgłoszenia dotyczą 292 księży i zakonników. – Te 368 przypadków nie oznaczają identycznej liczby osób duchownych obwinionych. Niektóre osoby były obwinione o czyny przestępcze względem kilku osób – dodał.
Spośród 173 zgłoszonych Kościołowi spraw dotyczących osób pokrzywdzonych poniżej 15 roku życia, zdecydowaną większość (86%) zgłoszono państwowym organom ścigania. W 113 przypadkach zrobiły to diecezje i zakony.
Jak dodał ksiądz Sadłoń, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego nie ma danych o tym, ile zgłoszeń zakończyło się prawomocnym wyrokiem sądu. – Zasadnicza część tych zgłoszeń jest w trakcie procesowania. Nie możemy też monitorować do końca tego, co dzieje się przed sądami. Dane takie zbieraliśmy, ale zaprezentowaliśmy tylko szczątkowe, część spraw się wciąż toczy. Chcemy do tego wrócić za jakiś czas, ale obecnie te dane nie są możliwe do prezentacji – wyjaśnił.
W raporcie wskazano, że „sytuacja obwinionych w momencie zbierania danych przez Biuro Delegata KEP była różna”. Najczęściej zostali oni czasowo odsunięci od pełnienia posługi na czas badania zarzutów (46 proc.) lub od jakichkolwiek kontaktów duszpasterskich z dziećmi i młodzieżą (36 proc.) albo otrzymali nakaz przebywania w określonym miejscu (37 proc.). W pozostałych przypadkach zastosowano takie procedury, jak: czasowe odsunięcie od niektórych wymiarów posługi, zakaz przebywania w określonym miejscu, powierzenie ograniczonych zadań duszpasterskich lub kara kanoniczna. 16 proc. obwinionych duchownych przebywa na emeryturze, zaś co dziesiąty (11 proc. obwinionych w diecezjach oraz 6 proc. w zakonach) nie został odsunięty od posługi.
Prymas Polski, delegat Episkopatu ds. ochrony dzieci i młodzieży – abp Wojciech Polak poprosił o przebaczenie pokrzywdzonych i zgorszonych złem w Kościele. – Ta dokonana kwerenda pokazuje także, że Kościół, w którym kiedyś dokonała się krzywda, dziś staje się miejscem wysłuchania i pomocy, szukania prawdy i sprawiedliwości. Te zgłoszenia były możliwe, bo Kościół – nie bez oporów – ale jednak zmienia się i nawraca w tym względzie. Chciałem podziękować wszystkim, którzy przyjęli pokrzywdzonych, wysłuchali, udzielili im potrzebnej pomocy – mówił abp Polak.
Przyznał, że zaprezentowane dane „nie wyrażają pełni dramatu wykorzystania seksualnego małoletnich, których dopuścili się niektórzy duchowni”. – Są to dane statystyczne, suche liczby, które przecież nie są w stanie wyrazić cierpienia pojedynczych osób w ten sposób skrzywdzonych. Po drugie zaprezentujemy dane, które są wynikiem zgłoszeń dokonanych we wszystkich diecezjach i męskich zgromadzeniach zakonnych od 1 lipca 2018 r. do 31 grudnia 2020 r. a musimy przecież pamiętać i zdajemy sobie z tego sprawę, że wciąż nie wszyscy zdecydowali się opowiedzieć o swojej krzywdzie i dokonać takiego zgłoszenia – wyjaśnił.
Prymas dodał, że kiedy słuchamy historii osób w ten sposób skrzywdzonych „odczuwamy wielki wstyd, ogromny ból i współczucie”. – Z drugiej strony jesteśmy wdzięczni i wyrażamy szacunek dla tych, którzy zdecydowali się opowiedzieć o tej swojej krzywdzie, ujawniając swoje traumatyczne historie, często dopiero po latach. Dla wielu jest to powrót do bolącej rany zadanej często wiele dekad temu. Ale bardzo im za to dziękujemy, że w ten sposób pomagają w prawdziwym oczyszczeniu Kościoła – zaznaczył.
Podziękował wszystkim, którzy „przyjęli pokrzywdzonych, wysłuchali, udzielili im potrzebnej pomocy”. – Myślę tutaj o biskupach i wyższych przełożonych zakonnych, o diecezjalnych i zakonnych delegatach, o duszpasterzach osób pokrzywdzonych, prawnikach, wszystkich osobach zaangażowanych w postępowania kościelne, osobach zaangażowanych w prewencję, psychoterapeutach, psychiatrach, wszystkich osobach, którzy na różnych etapach towarzyszom osobom pokrzywdzonym i ich rodzinom – wymienił.
Pierwsze badanie dotyczące wykorzystywania seksualnego małoletnich w Kościele w Polsce, opublikowane w marcu 2019 r., ujawniło 382 przypadków wykorzystania z lat 1950-2018. Obecnie w Polsce jest 33,6 tys. kapłanów oraz 1,2 tys. braci i ok. 19 tys. sióstr zakonnych.
RL / IAR / PAP / opr. ToMa
Fot. pixabay.com