Po blisko 200 latach okazało się, że światowy pionier przemysłowej produkcji zegarków Antoni Norbert Patek urodził się w Piaskach Szlacheckich. Niewielka miejscowość w powiecie krasnostawskim postanowiła uczcić ten fakt stawiając przed remizą wyjątkowy pomnik.
ZOBACZ ZDJĘCIA: Odsłonięcie tablicy upamiętniającej Antoniego Norberta Patka
– Do wsi wróciła pamięć o bardzo ważnym człowieku, wybitnym patriocie i przedsiębiorcy o zasięgu światowym – mówi prezes Krasnostawskiego Towarzystwa Historycznego Lech Dziedzic. – Minęło ponad 200 lat i ludzie nie wiedzieli, że taki człowiek się tutaj urodził, który stworzył w Szwajcarii taką firmę. Chyba koło 2013 roku zrobiło się głośniej, bo została znaleziona metryka w parafii tarnogórskiej i okazało się, że właśnie tutaj, w tych Piaskach się urodził. Zaczęliśmy szukać. Pomysł był taki, żeby postawić kamień z tablicą. Zaczęliśmy szukać takiego kamienia i okazało się, że właśnie w tej wsi u krewnego Patka, pana Borzęckiego jest taki kamień. I pochodzi on z pola należącego do dziadka Antoniego Norberta Patka.
Dlaczego na akcie urodzenia napisane są Piaski Ziemiańskie? Bo tak Piaski nazywały się w XIX wieku.
– Firma Patek Philippe jest moim konikiem – mówi zegarmistrz Wit Jarochowski. – Gdyby pan zobaczył zegarek w środku i wybrał sobie jedną część, następnie postarał się ją skopiować, to obawiam się, że pan by nie potrafił. Mało kto to potrafi, to jest tak precyzyjna, tak dokładna robota. Wyjątkowa rzecz. Nic dziwnego, że są takie drogie. Mnie się udało kupić za 600 dolarów ruinę, którą doprowadziłem do stanu używalności, wymieniłem wszystkie zepsute części. Wtedy jeszcze Patek sprzedawał, a teraz już nie sprzedaje części.
– Antoni Patek jest stąd, z ziemi krasnostawskiej – mówi Andrzej Gołąb, dyrektor Muzeum Regionalnego w Krasnymstawie. – Wpisałem do swojej koncepcji upamiętnienie tego człowieka i przypomnienie o nim. Jeżeli kilkunastoletni chłopak wstępuje do wojsk i później bierze udział w Powstaniu Listopadowym, dostaje Krzyż Virtuti Militari, to o czymś świadczy. Ojczyzna była dla niego ważna, była mu droga, nie wahał się poświęcić zdrowia, a może nawet życia, i później nie widział możliwości podporządkowania się władzom carskim i wyszedł na tułaczkę, na emigrację. Ale czuł w sobie dumę, czuł możliwości i nie załamał się na emigracji.
– Jesteśmy bardzo zadowoleni, że czcimy takiego bohatera. Byliśmy na mszy i dowiedzieliśmy się, że Antoni Patek jest naszym wielkim, polskim bohaterem, słynnym aż w Szwajcarii – mówi jedna z mieszkanek Piask Szlacheckich.
– Ważna jest historia – mówi prezes Stowarzyszenia Klub Miłośników Zegarów i Zegarków, Eugeniusz Szwed. – Patek to kwintesencja i początek polskiego zegarmistrzostwa. Był prekursorem prawdziwych, dobrze wykonanych zegarków. Najbardziej wartościowe są te sprzed wielu, wielu lat. Czasami zostały wykonane w limitowanych edycjach. Jest ich na przykład po kilka sztuk na całym świecie. W związku z tym najczęściej są trzymane w sejfach, a nie pokazywane. Osobiście dostaję w korespondencji pytania, żeby ktoś z profesjonalistów ocenił czy wycenił taki zegarek. Te zegarki znalezione na strychu to najczęściej podróbki.
– Pozwoliłam sobie porozmawiać z panem ambasadorem Szwajcarii – mówi poseł Teresa Hałas. – Pewnie powinna być kontynuowana żywa relacja tego społeczeństwa, tej miejscowości z tamtym miejscem, gdzie Patek się rozwijał, gdzie wprowadził w świat swoje przedsięwzięcia i rozsławił swoją przedsiębiorczością swoje dobre imię, ale też i Polski.
– Za rok będzie prawie okrągła rocznica, bo to będzie 210. rocznica urodzin Antoniego Patka i bardzo by mi zależało, aby uczcić tę rocznicę – mówi Andrzej Gołąb. – Rozmawialiśmy już z mieszkańcami Piask – mają jakiś pomysł. Na ile będę mógł, to otwieram Muzeum regionalne na tę postać. Myślę, że to jest dobre i godne miejsce, żeby przypominać i czcić tak ważną postać z naszego regionu.
Norbert Antonii Patek urodził się w 1812 roku w Piaskach Szlacheckich. Podczas powstania był dwukrotnie ranny, odznaczono go krzyżem Virtuti Militari. Po upadku powstania udał się na emigrację. W Szwajcarii stworzył znaną na całym świecie fabrykę zegarków.
TSpi/ opr. DySzcz
Fot. archiwum