Instytut Pamięci Narodowej w Lublinie zidentyfikował szczątki Żołnierza Wyklętego podporucznika Henryka Wieliczko ps. „Lufa”. To partyzant i żołnierz między innymi 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej.
– Szczątki Henryka Wieliczki znaleziono na tzw. „Lubelskiej Łączce”, czyli na cmentarzu przy ul. Unickiej – mówi prezes IPN, Karol Nawrocki. – Był to jeden z najodważniejszych żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Urodził się w 1925 roku w Wilnie. Już w 1943 roku był aktywnym partyzantem. A w 1944 roku to żołnierz, który łączy czyn niepodległościowy przeciw totalitaryzmowi i niemieckiemu, i sowieckiemu. Po roku 1945 Henryk Wieliczko był żołnierzem 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej także na Podlasiu. Aktywnie działał również na Pomorzu i Kaszubach.
Henryk Wieliczko „Lufa” uczestniczył w najważniejszych akcjach 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Po jej czasowym rozwiązaniu został przymusowo wcielony do Ludowego Wojska Polskiego. Zdezerterował z niego w październiku 1944 r. i dołączył do mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, który wiosną 1945 r. odtworzył na Białostocczyźnie 5 Brygadę Wileńską AK. Pełnił tam funkcję zastępcy dowódcy szwadronu. Po kolejnej demobilizacji brygady walczył w antykomunistycznych patrolach dywersyjnych na Pomorzu. W odtwarzanej po raz kolejny w Borach Tucholskich 5. Brygadzie był dowódcą szwadronu kadrowego.
Urlopowany okresowo z powodu śmiertelnej choroby ojca, został aresztowany podczas drogi powrotnej do oddziału na stacji kolejowej 23 czerwca 1948 r., w wyniku denuncjacji agenta Urzędu Bezpieczeństwa. Został postrzelony w trakcie próby ucieczki, a następnie skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Lublinie w trybie doraźnym na karę śmierci. Został zamordowany przez komunistów 14 marca 1949 r. strzałem w tył głowy w więzieniu na Zamku w Lublinie.
Od 2017 roku Instytut Pamięci Narodowej w Lublinie zidentyfikował 20 osób których szczątki znaleziono na cmentarzu przy ul. Unickiej w Lublinie.
MaTo / opr. ToMa
Fot. ipn.gov.pl