Ryszard Kalinowski – dyrektor artystyczny Lubelskiego Teatru Tańca, choreograf, tancerz, pedagog, animator życia kulturalnego – został uhonorowany Doroczną Nagrodą Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w kategorii „Taniec”.
Ryszard Kalinowski był wcześniej wielokrotnie doceniany za swój wkład w kulturowy rozwój Lublina oraz za niezwykle bogatą działalność artystyczną. Z zespołem Lubelskiego Teatru Tańca niejednokrotnie miał okazję gościć na najważniejszych scenach tanecznych świata.
Wśród laureatów tegorocznych Nagród Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu znaleźli się także między innymi: Jerzy Maksymiuk, Ludwika Ogorzelec, Konstanty Andrzej Kulka i Ewa Dałkowska.
Galę wręczenia nagród – w siedzibie Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych nr 1 w Warszawie – poprowadzili wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński oraz dziennikarka TVP Kultura Katarzyna Sanocka. Minister kultury uhonorował twórców, animatorów i mecenasów, których działalność w sposób szczególny przyczynia się do rozwoju, upowszechniania i ochrony kultury. Nagrody zostały przyznane w siedemnastu kategoriach: teatr, film, literatura, sztuki wizualne, architektura, taniec, twórczość ludowa, edukacja artystyczna, kultura cyfrowa, upowszechnianie, muzyka, ochrona dziedzictwa kulturowego, ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą, design.
Podczas gali wicepremier Gliński wręczył też nagrody specjalne: za całokształt twórczości, dla mecenasa kultury oraz nagrodę im. Tomasza Merty „Między literaturą a historią”.
Decyzją Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu doroczną nagrodę – 40 tys. zł brutto, statuetka oraz dyplom, otrzymali za całokształt twórczości – Lidia Grychtołówna oraz Jerzy Maksymiuk.
Lidia Grychtołówna jest pianistką i pedagogiem, laureatką międzynarodowych konkursów pianistycznych, m.in. Międzynarodowego Konkursu im. Fryderyka Chopina w Warszawie oraz Międzynarodowego Konkursu im. Roberta Schumanna w Berlinie.
Jerzy Maksymiuk to pianista, wielokrotnie nagradzany kompozytor, światowej sławy dyrygent, występujący na najważniejszych światowych estradach. Jego współpraca z Polską Orkiestrą Kameralną położyła podwaliny pod utworzenie orkiestry symfonicznej Sinfonia Varsovia. Jest współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, współtwórcą festiwalu Warszawska Jesień.
Laureatami dorocznej nagrody ministra w kategorii „Teatr” zostali: prof. Jarosław Gajewski oraz Ewa Dałkowska.
Jarosław Gajewski jest aktorem, pedagogiem, reżyserem, profesorem i wieloletnim prorektorem warszawskiej Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza.
Ewa Dałkowska to aktorka teatralna, filmowa i radiowa, mająca w swym dorobku współpracę z najwybitniejszymi polskimi reżyserami, m.in. Andrzejem Wajdą i Zbigniewem Hübnerem. Była współzałożycielką Teatru Domowego w stanie wojennym, laureatką wielu nagród, m.in. ostatnio Platynowego Opornika na XIII Międzynarodowym Festiwalu Filmowego „Niepokorni Niezłomni Wyklęci” w Gdyni, za „całokształt twórczości, za niezłomność w podejmowaniu trudnych tematów, bezkompromisowość i niezależność pracy twórczej”.
W kategorii „Film” nagrodzony został Arkadiusz Gołębiewski – operator, scenarzysta, reżyser i producent filmowy – pomysłodawca i spiritus movens Międzynarodowego Festiwalu Filmowego „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci”.
Nagrody w kategorii „Literatura” otrzymali: Krzysztof Masłoń i dr Wojciech Stanisławski.
Krzysztof Masłoń jest dziennikarzem, publicystą i krytykiem literackim, skupiającym się na związkach literatury z polityką oraz historią. Był dwukrotnie nominowany do Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza – w 2015 r. za książkę pt. „Puklerz Mohorta: Lektury Kresowe” i w 2006 r. za książkę pt. „Żydzi, Sowieci i my”.
Wojciech Stanisławski to publicysta, historyk, współpracownik i członek zespołu kuratorów Muzeum Historii Polski. Jest specjalistą w dziedzinie historii Związku Sowieckiego, Europy Środkowej oraz Bałkanów Zachodnich. Publikował m.in. na łamach Aspen Review, Dzieje.pl, Herito, Nowej Europy Wschodniej, Nowych Książek i Teologii Politycznej, jest ponadto felietonistą miesięcznika internetowego „Nowa Konfederacja”.
Artystka rzeźbiarka, ceniona za swe nowatorskie podejście do rzeźby i przestrzeni, której twórczość podziwiać można na publicznych wystawach i w prywatnych kolekcjach na całym świecie – Ludwika Ogorzelec – odebrała nagrodę w kategorii „Sztuki wizualne”. Jest autorką monumentalnych konstrukcji o gęstej powikłanej strukturze, które zdają się zaprzeczać prawom ciążenia.
Laureatem nagrody kategorii „Architektura” został prof. Witold Cęckiewicz – architekt i pedagog. Był profesorem Politechniki Krakowskiej, w latach 1955-60 Głównym Architektem Krakowa, wieloletnim członkiem Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiej Akademii Umiejętności. Jest autorem ikonicznych projektów z zakresu architektury, m.in. hotelu „Cracovia” i kina „Kijów” w Krakowie oraz Ambasady Polski w New Delhi.
Za „Twórczość ludową” nagrodzony został Edmund Zieliński – rzeźbiarz w drewnie, twórca obrazów na szkle.
Laureatami w kategorii „Edukacja artystyczna” zostali: Urszula Kryger. śpiewaczka, pianistka, profesor sztuk muzycznych Akademii Muzycznej w Łodzi oraz Bartosz Bryła, skrzypek, pedagog, kierownik Katedry Kameralistyki i profesor klasy skrzypiec poznańskiej Akademii Muzycznej, wieloletni prezes, a obecnie członek zarządu Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu.
W kategorii „Kultura cyfrowa” nagrodzono Stowarzyszenie Sportów Elektronicznych z Katowic – organizację pozarządową, prowadzącą szereg innowacyjnych projektów mających na celu popularyzację i profesjonalizację sportów elektronicznych w kraju.
Za „Upowszechnianie” nagrody odebrały trzy muzykolożki: Irena Poniatowska – profesor i wykładowca w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, znawczyni twórczości Fryderyka Chopina; Zofia Chechlińska – profesor związana m.in. z Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk oraz Instytutem Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, członkini Rady Naukowej Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina; oraz Teresa Chylińska – badaczka życia i muzyki Karola Szymanowskiego.
W kategorii „Muzyka” nagrodzeni zostali: Piotr Paleczny – pianista i pedagog, profesor Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie – stale koncertujący z najznakomitszymi orkiestrami symfonicznymi na świecie, laureat i juror prestiżowych konkursów muzycznych oraz Konstanty Andrzej Kulka – światowej sławy wirtuoz skrzypiec, profesor Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie.
Za „Ochronę dziedzictwa kulturowego” nagrody odebrali historyk sztuki i muzealnik, wieloletni dyrektor Muzeum – Zamku w Łańcucie, Wit Wojtowicz oraz Jacenty Matysiak, prezes Fundacji Museion Norwid, miłośnik Norwida i kolekcjoner norwidianów, współzałożyciel pierwszego Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach, współprowadzonego przez MKDNiS.
Stowarzyszenie Rodzina Ponarska zostało nagrodzone w kategorii „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”. Jest to organizacja pozarządowa kultywująca i upowszechniająca pamięć o zbrodni ludobójstwa dokonanej na Żydach i Polakach podczas okupacji niemieckiej w podwileńskich Ponarach w latach 1941-44 oraz badająca losy Polaków na Kresach II Rzeczypospolitej w trakcie II wojny światowej.
W kategorii „Design” nagrodzona została Dorota Kabała – projektantka, autorka cenionych i nowatorskich rozwiązań w zakresie narzędzi przeznaczonych dla osób z wrodzonymi wadami dłoni, trudniąca się w głównej mierze pracą projektową dla branży sportowej.
Nagrodę im. Tomasza Merty „Między literaturą a historią” przyznano dziennikarzowi i publicyście Piotrowi Semce.
„Mecenasem kultury” zostało uznane Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA, które od lat współtworzy polską kulturę, m.in. konsekwentnie wspiera Teatr Telewizji.
Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego jest przyznawana od 1997 roku zasłużonym postaciom świata kultury w uznaniu całokształtu ich dorobku zawodowego lub za wybitne osiągnięcia w danym roku w reprezentowanej przez nich dziedzinie.
RL / PAP / opr. ToMa
Fot. PAP/Tomasz Gzell