Po 237 latach do Zamościa wróciła Akademia Zamojska. W czwartek 21 października odbyła się uroczysta inauguracja nowego roku akademickiego uczelni.
Akademia Zamojska została założona pod koniec XVI wieku przez Jana Zamoyskiego. Była pierwszą prywatną i trzecią – po krakowskiej i wileńskiej – wyższą uczelnią w kraju. Została zlikwidowana w XVIII wieku przez Austriaków. W 2021 roku doszło do reaktywacji uczelni. Akademia powstała z przekształcenia Uczelni Państwowej im. Szymona Szymonowica w Zamościu.
– Osiągnęliśmy to do czego dążyły pokolenia w Zamościu – mówi minister edukacji i nauki prof. Przemysław Czarnek. – Byłem zachwycony we wrześniu, kiedy nadawaliśmy statut Akademii Zamojskiej. Bo ona istnieje od 1 września tego roku. Ale po wielu wiekach nieobecności na mapie akademickiej Polski, ta jedna z trzech pierwszych uczelni wyższych w kraju z powrotem wraca na tę mapę. Robimy to na bazie uczelni Szymona Szymonowica, która do tej pory tutaj działała. I można powiedzieć, że odtwarzamy dzisiaj ten rys, tytułujemy dzisiaj Akademią Zamojską. To historyczny moment.
– Pamiętać trzeba o tym, czym była Akademia – dr hab. Paweł Skrzydlewski, rektor i profesor Akademii Zamojskiej. – Akademia była trzecią uczelnią akademicką, właściwie uniwersytetem, powstałym w naszej ojczyźnie z potrzeby serca Jana Zamoyskiego, ale i też z ogromnej potrzeby państwa polskiego, w tym czasie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pojawiła się konieczność istnienia uczelni, która daje dojrzałych, samodzielnych, samowystarczalnych ludzi, którzy stworzą wspólnotę narodową, państwową. Ludzi, którzy są przede wszystkim mężni. Bo świadomość konieczności walki – i to na wielu płaszczyznach, także ideowych – była i w tym czasie. I to był ten duch zasadniczy akademii, który bez wątpienia musi być obecny również dzisiaj.
– Brzmi dumnie – mówi Karolina Grodzka, przedstawiciel samorządu studenckiego Akademii Zamojskiej. – I miejmy nadzieje, że nadal będziemy krzewić naszą kulturę studencką tutaj w Zamościu i coraz więcej będzie słychać o naszej akademii. Jest to na pewno podniesienie naszej rangi. Ale ludzie pozostali, podobnie jak nasza kultura studencka i nasza społeczność. Dążymy do tego, abyśmy się stali akademią jako społeczność.
– Bardzo się cieszę, że mogę uczestniczyć w tak wielkim przedsięwzięciu – mówi Mateusz Skowyra, student 3 roku na kierunku mechanika i budowa maszyn. – Nie tylko ze względu na wyjątkowość tego czasu, ale również na to, że mamy jedną z nielicznych akademii w okolicy. Jest to jak najbardziej prestiż. Jestem już na 3 roku, więc miałem tę świadomość już wcześniej, że jest to inna uczelnia. Cieszę się, że tak wiele osób w pierwszym roczniku zostało przyjętych do akademii.
Podczas uroczystości minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek wręczył rektorowi Akademii Zamojskiej dr hab. Pawłowi Skrzydlewskiemu symboliczny czek na kwotę 4 mln 796 tys. zł na realizację inwestycji i działań rozwojowych.
– Dzisiaj przywiozłem czek na blisko 5 milionów złotych na rozruch. Najważniejsze w tym momencie jest spełnienie w perspektywie następnych 5 lat standardów, które są wymagane od Akademii Zamojskiej. A jednocześnie będziemy dbać również o to, aby odbudowywać infrastrukturę akademicką. Marzy nam się powrót do tamtego historycznego budynku Akademii Zamojskiej – stwierdza minister edukacji i nauki.
– Dziś akademia ma 9 kierunków studiów licencjackich, 2 kierunki studiów magisterskich. Dodatkowo około 30 różnych studiów podyplomowych. Rozwijamy się. Mam nadzieje, że w najbliższym czasie powstanie położnictwo, bo doskonale funkcjonuje pielęgniarstwo, z którego jesteśmy ogromnie dumni – dodaje rektor Akademii Zamojskiej.
– Zmian szyldu ma znaczenie historyczne. Pomyślałem, że warto byłoby coś spróbować, zobaczyć jak ta uczelnia wygląda – mówi studenci I roku Akademii Zamojskiej.
– Mam nadzieję, że za 5 lat będziemy już po różnego rodzaju akredytacjach, uzyskamy kategorię B+ uzyskamy, to oczywiście jest konieczne, do tego żeby przeprowadzać przewody doktorskie, aby mieć w świetle prawa status akademii, w której tworzy się nauka, czyli poznanie zorganizowane, bardzo ważne dla kultury ludzkiej.
W liście skierowanym do uczestników uroczystości prezydent RP Andrzej Duda zaznaczył, że odnowienie Akademii Zamojskiej jest nobilitacją, ale i wielkim zadaniem dla całej akademickiej społeczności. – Wierzę, że będą państwo godnie kontynuować wspaniałe, historyczne tradycje, a zamojska uczelnia stanie się miejscem, gdzie kształcą się nie tylko wysokiej klasy specjaliści, ale także ludzie przygotowani do tego, by budować przyszłość Rzeczpospolitej i brać odpowiedzialność za funkcjonowanie państwa w różnych sferach życia społecznego – napisał prezydent Duda.
W Akademii Zamojskiej studiuje ponad 900 studentów, w tym 500 osób na I roku. Uczelnia prowadzi studia na kierunkach: bezpieczeństwo narodowe, filologia angielska, finanse i rachunkowość, informatyka, pedagogika, pielęgniarstwo, turystyka i rekreacja, logistyka, mechanika i budowa maszyn.
AP / opr. AKos
Fot. Agnieszka Piela