„Zadbaj o swój majątek”, czyli Dzień Otwarty Notariatu. O co można spytać notariusza?

Spadek, dziedziczenie, testament, księgi wieczyste i nieruchomości – to najczęstsze sprawy, jakimi zajmują się notariusze.

Nie wszyscy jednak wiedzą, w jakich sytuacjach można skorzystać z ich usług. W sobotę 27 listopada będzie można skorzystać z bezpłatnych konsultacji telefonicznych w ramach Dnia Otwartego Notariatu pod hasłem „Zadbaj o swój majątek”. Na ten temat z notariuszem Beatą Słowikowską rozmawia Iwona Kosior.

– Usługi notariusza kojarzymy przede wszystkim z nieruchomościami, czy ze sprawami spadkowymi. Czy są jeszcze jakieś sytuacje, w których możemy zasięgnąć pomocy, rady, opinii notariusza?

– Oczywiście. Możemy przeprowadzić akt poświadczenia dziedziczenia po osobie zmarłej. Obecnie jest to już możliwe u notariusza. Wcześniej możliwość taka istniała wyłącznie w sądzie. Możemy podzielić się spadkiem, majątkiem wspólnym małżonków przed rozwodem lub po nim. Możemy zawrzeć ugodę, w sytuacji, gdy jesteśmy dłużnikami bądź wierzycielami. Możemy zawrzeć umowę pożyczki, najmu, oświadczenie zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy najmu czy z innych umów – wymienia Beata Słowikowska.

– Możemy, ale czy musimy?

– Nie. Część umów, na przykład podział spadku czy majątku wspólnego możliwy jest do dokonania na drodze sądowej, ale też u notariusza. Podobnie akt poświadczenia dziedziczenia. Można stwierdzić dziedziczenie przed sądem, a także u notariusza. Można u niego sporządzić umowę o ustanowienie rozdzielności majątkowej, ale jeżeli faktycznie taka wspólność ustała, można też tego żądać na drodze sądowej – wyjaśnia Beata Słowikowska.

– Dlaczego warto skorzystać z pomocy notariusza? Przed jakimi błędami może nas to uchronić?

– Warto konsultować z notariuszem, jak sporządzić testament, ponieważ jeżeli chcemy zapisać konkretny składnik majątku danej osobie, to taki testament wymaga formy aktu notarialnego. Taki zapis jest zapisem windykacyjnym i nie osiągniemy takiego skutku w testamencie własnoręcznym. Taki oczywiście można sporządzić, ale należy upewnić się, czy jest on ważny i czy prawidłowo sporządzony. Warto zapytać notariusza, jakie są możliwe zabezpieczenia, na przykład co do wydania mieszkania po ustaniu najmu, żeby wynajmujący oddał mieszkanie i klucze. Notariusz może poinformować, jakie są możliwe zabezpieczenia, w jaki sposób można notarialnie zabezpieczyć zwrot pożyczki, bez wstępowania na drogę sądową. Można poradzić się w wielu innych kwestiach, jak sprzedać nieruchomości, jak ją darować, jak zapewnić sobie prawo dożywotniego mieszkania w danym lokalu albo jak przenieść nieruchomość w zamian za dożywotnie utrzymanie. Chodzi tu o umowy o dożywocie. Generalnie nasza wiedza prawna jako społeczeństwa nie jest za wysoka. Naprawdę trzeba rozmawiać z profesjonalistami przed podejmowaniem ważnych decyzji. Taką możliwość będziemy mieli w sobotę (27.11) między godziną 10.00 a 16.00 – zachęca Beata Słowikowska.

– Z jakimi problemami najczęściej zgłaszają się do państwa klienci? Na przykład w sytuacjach, kiedy zabrakło konsultacji z ekspertem i klienci podejmowali decyzje, które wydawały im się oczywiste albo nieistotne, a zaważyły na dalszym postępowaniu i skomplikowały im życie. Jakie są najczęstsze przypadki?

– Tak jak mówiłam, bardzo dużo błędów występuje w testamentach. Często na podstawie testamentów własnoręcznych nie można sporządzić aktu poświadczenia dziedziczenia ani stwierdzić dziedziczenia tak, żeby było to zgodne z wolą spadkodawcy. Na przykład spadkodawcy zapisują poszczególne przedmioty majątkowe danym osobom w testamentach, nie wiedząc, że takie zapisy często nie będą skuteczne. Nastąpi wtedy dziedziczenie w ułamkach, często nie takich, jak sobie życzył spadkodawca. Poza tym na rynku dużo funkcjonuje niebezpiecznych umów-pożyczek. Dlatego warto rozmawiać i przedstawić taką umowę notariuszowi do oceny: czy taka umowa jest bezpieczna i czy proponowane w umowie zabezpieczenia są bezpieczne dla danej osoby – odpowiada Beata Słowikowska.

– Próbujemy na własną rękę załatwić pewne rzeczy, bo boimy się tego, że wynajęcie notariusza będzie wiązało się z bardzo wysokimi kosztami. Czy rzeczywiście tak jest?

– Przede wszystkim, rozmowa z notariuszem nic nie kosztuje. Informacje udzielane przez notariusza są całkowicie bezpłatne. Niestety wiele osób nie wie, że można zadzwonić do kancelarii i umówić się na bezpłatną konsultację. Oczywiście, nawet jeżeli będą konieczne koszty, związane na przykład zabezpieczeniem swoich roszczeń, to często są one i tak są kroplą w morzu w porównaniu z tymi kosztami, które później ponosimy na drodze sądowej. Naprawdę warto rozmawiać, pytać, przedstawić notariuszowi cały stan faktyczny, powiedzieć prawdę, aby notariusz mógł się odnieść do danej sytuacji, nie zatajać niczego – dodaje Beata Słowikowska.

– Okazją do tego będzie Dzień Otwarty Notariatu. Jaką będzie miał formę i kto będzie mógł z niego skorzystać?

– Każdy może skorzystać z informacji w ramach Dnia Otwartego Notariatu. W Polsce dyżurować będzie 300 notariuszy. Można też skorzystać z czatu, ze streamingu, innych mediów społecznościowych, porozmawiać na portalu z notariuszem. Chciałabym też zwrócić uwagę, że notariuszom towarzyszyć będą eksperci z Biura Rzecznika Finansowego, którzy mogą udzielić informacji odnośnie funduszy osobistych, finansów osobistych i ubezpieczeń – wyjaśnia Beata Słowikowska.

Z porad notarialnych można będzie skorzystać w sobotę 27 listopada od 10.00 do 16.00.

81 475 47 54 – to numer do notariuszy, a eksperci z Biura Rzecznika Finansowego będą dyżurować pod numerem 22 102 10 09.