Fundacja ASDreamer opracowała „Przewodnik dla osób z ASD: Moje potrzeby – gdzie i jak je zrealizować?”. Przewodnik powstał z myślą o osobach ze spektrum autyzmu czy z autyzmem wysokofunkcjonującym. Pokazuje im, w jaki sposób załatwić najistotniejsze sprawy.
– Na początek poruszyliśmy 5 różnych kwestii – mówi Justyna Knap z rady programowej Fundacji ASDreamer. – Mamy wizytę u lekarza, mamy również teraz dość istotne teleporady, jak to funkcjonuje. Następnie jest wykup leków, czyli wizyta w aptece. Mamy również robienie zakupów, czy to w sklepie samoobsługowym, czy zawierające bezpośredni kontakt ze sprzedawcą. Są to informacje, które pomogą osobom z ASD samodzielnie funkcjonować. Chodzi o to, żeby nie były zawsze zdane na rodzica bądź opiekuna. Chcemy, żeby to byli pełnoprawni, jak najbardziej samodzielni, uczestnicy życia społecznego. Na to kładziemy jak największy nacisk.
– Z uwagi na to, że osoby z ASD mają bardzo zaburzone procesy myślenia werbalnego, w naszym przewodniku fundamentem jest właśnie wizualizacja – zaznacza dr Katarzyna Wieczorek, prezes Fundacji ASDreamer. – Są to też odpowiednie kolory. Przewodnik składa się z trzech podstawowych części: zielonej, niebieskiej i siwej. Część zielona zawsze jest częścią informacyjną dla osób z autyzmem. Mogą dowiedzieć się z niej różnych wstępnych informacji na temat realizacji danej potrzeby. Następnie część niebieska informuje, co należy zabrać ze sobą, aby zrealizować daną potrzebę. Część siwa pomaga wybrać konkretny miniprzewodnik.
– Wizyta osobista u lekarza. Wyjdź z domu i udaj się w kierunku przychodni. Nie zapomnij dokumentu tożsamości. Weź go ze sobą. Może być Ci potrzebny – czyta fragment przewodnika Maciej Knap. – Pierwszy rysunek przedstawia budynek przychodni, drzwi zostały zaznaczone w kolorze czerwonym. Kontrastowo jest także pokazana postać osoby z ASD, która tam zmierza. Kolejne działanie: na rysunku widzimy wyróżnione kontrastowo rejestrację i tę osobę, tak by czytelnik zaczął już utożsamiać się z tą postacią. Mamy jasny komunikat: Wejdź do przychodni. Znajdź miejsce z napisem „Rejestracja”. Jeśli zobaczysz, że przy rejestracji stoją inne osoby, to ustaw się w kolejce. Jeśli nie ma innych osób, podejdź do osoby w rejestracji. Takich wskazówek jest 10.
– Nasz przewodnik jest pewną wskazówką, która umożliwi w prosty sposób funkcjonowanie w tych 5 obszarach. Na razie jest to 5 obszarów. Jak najbardziej myślimy, żeby to rozszerzyć – mówi Justyna Knap.
– W przypadku osób z ASD każdej umiejętności trzeba ich uczyć oddzielnie – podkreśla dr Katarzyna Wieczorek. – Mają bardzo słabe umiejętności generalizacji. Ten katalog niestety zawsze będzie katalogiem ograniczonym. Jeśli człowieka z ASD nauczy się ustępowania miejsca osobie starszej na przystanku, to nie oznacza, że ustąpi miejsca osobie starszej w autobusie. Nadal mało jest tych osób z ASD w codziennych sytuacjach. Wydaje mi się, że będziemy doskonale wypełniać tę lukę i staniemy się inspiracją dla rodziców, bo przecież nie sama książka uczyni cud. To też jakiś kierunek pracy dla rodziców. Chcemy dać takie światło, ten początek.
Na razie jest to projekt pilotażowy. Dla szerszej grupy odbiorców przewodnik będzie dostępny na jesieni. Fundacja otrzymała grant na przewodnik z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie.
LilKa / opr. WM
Fot. LilKa