Przylot pierwszych żurawi w tym roku był dla nas zaskoczeniem. Zwykle ptaki pojawiały się w Lasach Janowskich pod koniec lutego lub na początku marca – podał Marek Piech z Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych Oddziału Zamiejscowego w Janowie Lubelskim.
Pracownicy Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych poinformowali, że w tym tygodniu w Parku Krajobrazowym Lasy Janowskie zaobserwowano pierwsze w tym roku 3 żurawie, które zwykle o tej porze roku zimują na południu Europy.
– To było dla nas zaskoczenie. Instynktownie wyczuwają, że zmienia się aura. Ich przylot jest oznaką zbliżającej się wiosny – powiedział pracownik oddziału zamiejscowego ZLPK Marek Piech. Oddział jest odpowiedzialny za Park Krajobrazowy Lasy Janowskie.
Piech przyznał, że przylot ptaków był dla niego zaskoczeniem.
– Pierwsi przylatywali tzw. zwiadowcy, przeważnie samce, i czekali na swoje piękne małżonki – wyjaśnił.
Żurawie w Lasach Janowskich można zaobserwować głównie na torfowiskach i terenach podmokłych, gdzie mają pod dostatkiem pożywienia: roślin, pędraków, owadów i małych skorupiaków.
– Ciężko jest znaleźć ich gniazdo, bo jest na ziemi, na podmokłym terenie, otoczone krzakami. Po to, żeby drapieżnik się do niego nie dostał – dodał Piech.
Prof. Marcin Polak z Katedry Zoologii i Ochrony Przyrody Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie wyjaśnił, że żurawie wędrują rodzinami i trzy żurawie zaobserwowane w Lasach Janowskich to prawdopodobnie jedna z takich rodzin. Stwierdził, że pierwsze żurawie w woj. lubelskim zwykle pojawiają się pod koniec lutego, a ich przyloty trwają cały marzec.
– Ptaki starają się wrócić jak najwcześniej, żeby objąć jak najlepsze terytoria. Konkurują między sobą o obszary, które różnią się pod względem zasobności w pokarm i liczby kryjówek przed drapieżnikami – powiedział prof. Polak.
Stosunki między ptakami porównał do „wyścigu”.
– Jeśli nie wrócą w odpowiednim momencie, to może się okazać, że już jedna para zajęła ich terytorium i muszą szukać nowego – wyjaśnił prof. Polak. Dodał, że żurawie zasiedlają pojezierza, doliny rzeczne, torfowiska, tereny podmokłe i okolice oczek wodny, a w niektórych częściach Polski także tereny rolnicze.
Na pytanie o sposób, w jaki ptaki orientują się, że zima się kończy i mogą przylecieć do Polski odpowiedział, że wpływ na to ma pozycja słońca względem Ziemi i pogoda.
– Ptaki widzą, że dzień jest coraz dłuższy, światła jest coraz więcej i trzeba wracać – powiedział.
Naukowiec stwierdził, że jeszcze kilkanaście lat temu wszystkie żurawie odlatywały z Polski na zimę, ale w ostatnich latach, w związku ze zmianami klimatycznymi, coraz częściej próbują zimować w naszym kraju.
– W zachodniej i środkowej Polsce od kilku ostatnich lat obserwujemy żurawie zimujące w mniejszych lub większych grupkach. We wschodniej Polsce mamy bardziej surowy klimat, ale i tutaj od 2 do 3 lat niektóre żurawie grupami próbują zimować, ale bardzo rzadko – powiedział prof. Polak. Dodał, że polskie żurawie w zdecydowanej większości zimują w Hiszpanii lub we Włoszech.
Szacuje się, że populacja lęgowa żurawi w Polsce (nie licząc ptaków, które „odwiedzają” nasz kraj w podczas wędrówki między północą a południem kontynentu) wynosi od 23 do 30 tys. par.
Park Krajobrazowy Lasy Janowskie obejmuje ok. 44,5 tys. ha w woj. lubelskim i podkarpackim, z czego większość zajmuje Puszcza Solska. W lasach dominuje sosna, jodła i świerk.
Mówiąc o atutach Lasów Janowskich Piech wskazuje na bogactwo zwierzyny, m.in. jedyną w Polsce ostoję konika biłgorajskiego, rosnące pogłowie łosi, bobrów i wilków.
– Spotykamy bardzo dużo tropów wilków i pozostałości po ich obiadku, tudzież kolacji. Na naszym terenie jest od 3 do 5 watah wilków. Mają się czym żywić, bo są jelenie, sarny – wymienił Piech.
Przypomniał, że rok temu zakończył się proces wsiedlania żubrów na teren Nadleśnictwa Janów Lubelski. W tej chwili w Lasach Janowskich jest około dziesięciu żubrów.
Według Piecha, w parku jest coraz więcej bielików, orlików krzykliwych i bocianów czarnych. Symbolem parku jest głuszec.
– To bardzo płochliwy ptak – dodał.
Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych jest wojewódzką samorządową jednostką organizacyjną, która obejmuje swym działaniem 17 parków krajobrazowych i 17 obszarów chronionego krajobrazu położnych na terenie woj. lubelskiego.
PAP / RL / opr. AKos
Fot. archiwum