Mieszkańcy miejscowości Zagacie w graniczącej z Białorusią gminie Kodeń chcą przywrócenia dawnej nazwy swojej wsi. Po zmianach miałaby się nazywać Zahacie. W przeprowadzonych konsultacjach społecznych opowiedziało się za tym 97% mieszkańców.
– Zmiana nazwy miejscowości z Zahacie na Zagacie nastąpiła w 1996 roku – mówi zastępca wójta gminy Kodeń, Andrzej Krywicki. – Rozmawiałem z dziesiątkami osób, nikt nie jest mi w stanie powiedzieć, dlaczego ta zmiana nastąpiła.
– Zahacie lepiej brzmi – mówi mieszkanka Zagaci. – Zahacie jest napisane na przystanku, ta nazwa jest od bardzo dawna. Od dziada, pradziada było Zahacie i tak powinno być dalej, ale innym się nie podobało i zmienili na Zagacie. Grunty są na Zahaciu, a my mieszkamy na Zagaciu. Z tego co ludzie mówią, to prawdopodobnie nazwa pochodzi z języka ukraińskiego. Nazwa nam nie odpowiada, jest nieładna.
– Poważnym argumentem za zmianą jest to, że funkcjonowały jak gdyby dwie nazwy i niestety w oficjalnym obrocie. Po pierwsze jest nazwa Zagacie wpisana do wykazu miejscowości. Dowody osobiste, adresy, nazwa administracyjna tej miejscowości to Zagacie. Natomiast druga forma – Zahacie – jest używana jako obręb geodezyjny. W ewidencji gruntów i budynków prowadzonych przez starostę nazwa Zahacie istnieje cały czas bez jakichkolwiek zmian. W bazie przekazanej do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa również występuje powszechnie używana nazwa Zahacie. Mieszkańcy trafiali na takie dosyć dziwne sytuację, że mieszkając w Zagaciu ziemie mieli w Zahaciu. Czasami to prowadziło do różnego rodzaju niejasności u notariuszy, przy sprzedaży ziemi, przy dzierżawie – dodaje Andrzej Krywicki.
– Słowo „zahacie” pochodzi z języka ukraińskiego lub białoruskiego, słowo „zagacie” pochodzi z języka polskiego od wyrazu gać – mówi prof. Paweł Nowak z Katedry Komunikacji Medialnej UMCS w Lublinie. – Gać oznacza ochronę, osłonę. Natomiast na Ukrainie i Białorusi to jest „zahacie”, czyli „hać”, a nie „gać”. Jest tam inna wymowa i fonetyka, stąd się bierze problem językowy. Natomiast pierwotna zmiana z ukraińskiego czy białoruskiego określenia „zahacie” na „zagacie” była prawdopodobnie spowodowana potrzebą kulturową odreagowania wpływu krajów posowieckich na polski język i rzeczywistość. Z czasem ludzie pewnie zaczęli widzieć w tym „zagaciu” element powiązania ze słowem, które też od tego samego rdzenia pochodzi, czyli „gacie”. To „zagacie” może więc wywoływać złe konotacje.
Wniosek o zmiane nazwy miejscowości gmina za pośrednictwem wojewody lubelskiego wysłała do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Ostateczną decyzję w tej sprawie podejmie resort.
Dodajmy, że w Polsce są 4 miejscowości noszące nazwę Zagacie.
MaT / opr. AKos
Fot. MaT