Numery PESEL dla Ukraińców i rekompensaty dla Polaków, którzy przyjmą uchodźców pod swój dach – to zmiany, które wejdą w życie w środę 16 marca. – Jesteśmy przygotowani, ale czekamy na rządowe rozporządzenie w tej sprawie – mówią samorządowcy z Lublina.
Wydawanie numerów PESEL
Od jutra Ukraińców mieszkających w Polsce czekają duże zmiany. Urzędy gmin w całym kraju będą wydawać uchodźcom numery PESEL. Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker apeluje do Ukraińców, żeby nie szturmowali urzędów jutro, tylko przychodzili do nich w kolejnych dniach. Przywileje wynikające z posiadania PESEL-u mają zapewnione od dnia przekroczenia granicy, począwszy do 24 lutego.
– Bez względu na to, kiedy Ukraińcy udadzą się do urzędu, ochronę prawną – zgodnie z ustawą, którą przyjął parlament – mają zagwarantowaną od dnia przybycia do Polski, od dnia przekroczenia granicy bez względu na to, kiedy złożą wniosek o PESEL – informuje Paweł Szefernaker. – Warto również dodać, że złożony wniosek o nadanie PESEL nie blokuje możliwości późniejszego wyjazdu na zachód, nie blokuje też innych kwestii związanych z powrotem do Ukrainy. Ukraińcy bardzo często o to pytają.
CZYTAJ: MSWiA: w środę rusza rejestracja uchodźców z Ukrainy
– Ewidencja PESEL jest potrzeba do uruchomienia różnych form pomocy społecznej dla uchodźców – wyjaśnia wojewoda lubelski Lech Sprawka. Wojewoda zaznaczył, że największego zainteresowania nadawaniem numeru PESEL ze strony obywateli Ukrainy spodziewać się należy w miastach znajdujących się blisko granicy: w Chełmie i Zamościu, a także w Lublinie. – Tu należy się spodziewać jak najwięcej potrzeb. Między innymi dlatego uruchomione będą mobilne punkty PESEL – mówi Sprawka.
Wojewoda poinformował o wskazaniu, żeby mobilne punkty powstawały poza urzędami. Ma to sprzyjać niezakłóconej realizacji pozostałych zadań wobec obywateli Polski.
Posiadanie numeru PESEL jest potrzebne uchodźcom do uruchomienia różnych form pomocy społecznej, m.in. programu 500 plus, objęciem dzieci z Ukrainy systemem edukacji szkolnej i wychowania przedszkolnego oraz uzyskania przez prywatnych właścicieli mieszkań dofinansowania za nieodpłatne przyjęcie uchodźców.
Wojewoda przypomina, że nadawanie numerów PESEL jest zadaniem z zakresu administracji rządowej realizowanym przez gminy. – Szczególnie duże miasta, jeżeliby miały taką potrzebę, mogą wystąpić do administracji rządowej o pomoc kadrową przy obsłudze systemu PESEL dla uchodźców – podał.
– W Lublinie wnioski dotyczące nadania numeru PESEL będzie można składać w biurach obsługi mieszkańców, ale nie tylko – zaznacza sekretarz Lublina Andrzej Wojewódzki. – Głównym miejscem obsługi obywateli Ukrainy będzie obiekt przy ul. Zemborzyckiej 88. W tej chwili przygotowujemy, a jutro będzie uruchomione centrum obsługi administracyjnej obywateli Ukrainy. Tam będą przygotowane stanowiska do obsługi wydawania numerów PESEL, stanowiska MOPR-u, jak również stanowiska Miejskiego Urzędu Pracy.
Andrzej Wojewódzki przyznaje, że cały proces będzie zbliżony do procesu wnioskowania o dowód osobisty przez Polaków. – Najistotniejszą rzeczą będzie wypełnienie wniosku, który ma być załącznikiem do stosownego rozporządzenia. Ma być dołączona fotografia o tych samych parametrach i zabezpieczeniu, jak przy wydawaniu dowodu osobistego dla obywatela polskiego. Będzie konieczność pobrania linii papilarnych i wprowadzenia tego wszystkiego do systemu.
Na pierwszych chętnych czekają już urzędnicy w Świdniku. Zastępca burmistrza Marcin Dmowski zapewnia, że na miejscu uchodźcom pomogą wolontariusze mówiący po ukraińsku. – Będzie to wyglądało tak, że w urzędzie miasta będzie specjalne biuro dla obywateli Ukrainy. Tam będą mogli przejść całą procedurę – założenie numeru PESEL, profilu zaufanego – tak, by mogli korzystać z opieki zdrowotnej czy pomocy społecznej i załatwiać inne sprawy urzędowe przez Internet, na przykład założenie firmy.
Refinansowanie pobytu uchodźców
Kolejna zmiana, która także ma wejść w życie jutro, dotyczy już nie Ukraińców, a Polaków, którzy Ukraińcom pomagają. Osoby, które zdecydowały się przyjąć pod swój dach uchodźcę, będą mogły ubiegać się o świadczenie z tego tytułu. Chodzi o 40 zł dziennie za każdą osobę. Wiceminister spraw wewnętrznych Maciej Wąsik potwierdza, że wnioski są już gotowe. – Tam będą dwie klauzule. Oczywiście klauzula poświadczenia nieprawdy. To wniosek o pieniądze, wiec trzeba go podpisać z pełną odpowiedzialnością. Druga rzecz to oświadczenie, że osoba, która składa wniosek, nie wynajmuje za pieniądze uchodźcom z Ukrainy mieszkania i równolegle występuje o te pieniądze. Jesteśmy przekonani, że to będzie okres krótszy niż 30 dni, natomiast rozporządzenie mówi o terminie do 30 dni wypłaty tego typu świadczenia dla polskich rodzin – mówi Maciej Wąsik.
CZYTAJ: Od 16 marca można składać wnioski o refinansowanie pobytu uchodźców
CZYTAJ: Maciej Wąsik: Powstanie wniosek online o świadczenie za udzielenie schronienia uchodźcom
Gotowi do przyjmowania wniosków na dzień dzisiejszy nie są samorządowcy ani w Lublinie, ani w Świdniku. – Tutaj jeszcze nie zapadła decyzja, czy to będzie w Centrum Usług Społecznych, czy może w urzędzie. Musimy to skoordynować – przyznaje zastępca burmistrza Świdnika. – Jeśli chodzi o szczegółowe informacje, jak to ma być przeprowadzane, jeszcze nie mamy takich wytycznych. Z informacji, które mamy, wiemy, że będą to umowy indywidualne z mieszkańcami udostępniającymi lokal.
CZYTAJ: Świadczenie dla pomagających obywatelom Ukrainy. Opublikowano rozporządzenie
Nadanie numeru PESEL Ukraińcom czy ułatwienia w legalizacji pobytu zapewniła Ukraińcom specustawa, którą Sejm przyjął 12 marca. Obowiązuje z datą wsteczną od dnia rosyjskiej agresji na Ukrainę, czyli od 24 lutego.
Straż Graniczna poinformowała dzisiaj, że od 24 lutego polsko-ukraińską granice przekroczyło ponad 1 milion 800 tysięcy uchodźców.
FiKar / PAP / opr. WM
Fot. Iwona Burdzanowska