W Polsce rozpoczyna się pilotażowy program przeglądów lekowych. W jego ramach farmaceuci przyjrzą się przyjmowanym przez nas preparatom. Chodzi o to, by sprawdzić, czy np. nie przyjmujemy ich za dużo lub czy wzajemnie się one nie wykluczają i czy nie szkodzą naszemu zdrowiu.
Według niektórych opracowań około 1/3 Polaków po 65. roku życia przyjmuje za dużo leków. Wiele osób zażywa też różne suplementy diety – według specjalistów zupełnie niepotrzebnie. Często leki wzajemnie się wykluczają. Przyjmujemy też za małe dawki preparatów lub o niewłaściwych porach, co zmniejsza ich skuteczność.
– Przegląd lekowy ma wyeliminować te problemy – mówi koordynator projektu, doktor habilitowany Agnieszka Neumann-Podczaska z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. – Przeglądy lekowe to przede wszystkim optymalizacja farmakoterapii. To współpraca farmaceuty i lekarza na rzecz pacjenta, który w systemie otrzymuje nową jakość opieki. Taką, która zmierza do poprawy jego leczenia. W założeniu pacjent dostaje też inne korzyści. Możemy poszukać stanu nieleczonego, zdefiniować niepoprawne preparaty. Możemy zdefiniować za niską lub za wysoką dawkę preparatu, a także sytuację, w której leczenie jest niepotrzebne. Często zastosowane samodzielnie przez pacjenta preparaty dodatkowo przynoszą ryzyko zamiast korzyści. Możemy zdefiniować niską podatność pacjenta na zalecenia.
CZYTAJ: Walczą z bakteriami oraz koronawirusem. Będą kolejne lampy do dezynfekcji w lubelskich autobusach
Pacjent otrzymuje również indywidualny plan farmaceutyczny, w którym dostanie odpowiednie rekomendacje. Chodzi na przykład o przesunięcie pory przyjmowania leku, czy odstawienie danego preparatu ze względu na brak jego efektywności. Jak będzie wyglądał cały proces? – Wszystko odbędzie się podczas trzech spotkań pacjenta z farmaceutą – mówi główny inspektor farmaceutyczny, Ewa Krajewska. – Na pierwszej wizycie pacjent przedstawi swoje wszystkie leki. Farmaceuta je zweryfikuje, zidentyfikuje. Będą to leki nie tylko na receptę, ale również wszelkiego rodzaju preparaty ziołowe, suplementy diety. Farmaceuta będzie musiał sporządzić listę leków. Następnie dokona oceny interakcji, problemów lekowych. Zidentyfikuje wszelkie działania niepożądane, które występują u pacjenta. Dokona pewnego wywiadu. Na następnej wizycie pacjent otrzyma gotowe rozwiązania i zalecenia. Trzecia wizyta będzie związana ze sprawdzaniem, jak stosuje się do tych zaleceń. Bardzo często pacjenci trafiają do różnych specjalistów z różnych dziedzin. Lekarze nie wiedzą nawet o tym, że pacjent konsultuje się już na przykład u psychiatry, zażywa leki, które wpływają na preparaty kardiologiczne. W tym przeglądzie lekowym farmaceuta pochyli się nad tą farmakoterapią bardzo holistycznie.
Farmaceuci będą mieć realny wpływ na proces leczenia pacjenta. – To historyczny moment dla naszej branży – mówi wiceprezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie, Tomasz Barszcz. – Tę część szerszego planu wdrażania opieki farmaceutycznej, takiej pewnej transformacji apteki z punktu wyłącznie wydawania leków do punktu, w którym dokonuje się również pewnej analizy stosowanych przez pacjenta produktów. Powinno to prowadzić do zapobiegania polipragmazji, która w tej chwili jest chyba trzecią przyczyną zgonów w Polsce.
Polipragmazja to przyjmowanie wielu leków w jednym czasie poza kontrolą specjalisty. W pilotażowym programie przeglądu lekowego bierze udział 75 aptek w Polsce. Dwie z nich znajdują się w województwie lubelskim.
– Dostałam się do projektu i biorę udział w historycznych wydarzeniach – mówi farmaceutka i kierownik jednej z aptek w Lublinie, Katarzyna Watrakiewicz. – Program jest bardzo ważny dla farmaceutów i myślę, że każdy, kończąc studia farmaceutyczne, miał nadzieję, że w końcu ruszy on w Polsce. Myślę, że pacjenci w aptekach są bardziej otwarci dla nas, jako farmaceutów. Często zdarza się też wśród głównie starszych osób, że oni przychodzą i chcą tej porady. Natomiast nigdy nie było to prawnie usytuowane. Dla nas jest to wielki krok do przodu. Jestem bardzo dumna, że jesteśmy w jednej z 75 aptek w Polsce, która będzie brała w tym udział.
Każda z nich musiała spełnić rygorystyczne wymagania. Chodzi między innymi o warunki lokalowe, czy specjalistyczne wykształcenie farmaceutów. Kto może korzystać z przeglądu lekowego w ramach programu pilotażowego? – Dwie grupy pacjentów – mówi Ewa Krajewska. – Pierwszą grupą pacjentów są osoby dorosłe między 18. a 60. rokiem życia. Takim kryterium wejścia prócz wieku będzie liczba zażywanych preparatów na receptę. Ta liczba musi być powyżej 5. Przynajmniej 2 z nich powinny być w zakresie leków kardiologicznych. Drugą grupą są pacjenci powyżej 60. roku życia, którzy przyjmują co najmniej 10 leków na receptę, w tym 2 w kategorii leków kardiologicznych.
CZYTAJ: Wraca Lubelski Rower Miejski
Wszystkie osoby do wybranych aptek mogą przyjść bez wcześniejszej rejestracji. Ważne jest to, aby przynieść ze sobą wszystkie leki, które się zażywa, a także, jeśli pacjent tego chce, dokumentację medyczną.
W najbliższych dniach przeglądy lekowe rozpoczną apteki w Lublinie przy ul. Juranda oraz w galerii Vivo. Pełna lista aptek uczestniczących w programie ma być dostępna na stronie internetowej NFZ.
Pilotażowy program przeglądów lekowych potrwa pół roku. Po tym czasie rozpoczną się analizy czy i jak wprowadzić przegląd lekowy do koszyka świadczeń gwarantowanych.
MaTo / opr. LysA
Fot. pixabay.com