Prezydent Andrzej Duda nadał we środę (27.04) Krzyże Komandorskie Orderu Odrodzenia Polski Polakom ratującym Żydów podczas II wojny światowej.
W Belwederze pośmiertnie odznaczono Jana Hondrę. W swoim rodzinnym domu w Stawkach koło Włodawy pomagał on w ukrywaniu rodziny Wakermanów, która uratowała się przed wywózką do niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze.
Pośmiertnie odznaczono także małżeństwo Haliny i Mariana Dworczyków, którzy uratowali dwie Żydówki zbiegłe z getta w Skarżysku-Kamiennej, a także małżeństwo Jana i Aleksandry Góralów, które ukrywało w swoim gospodarstwie w Kolonii Kosów Lacki od 11 do 18 Żydów, w tym uciekinierów z pobliskiego obozu zagłady w Treblince oraz małżeństwo Katarzyny i Stanisława Sierańskich. Stanisław Sierański był polskim dyplomatą, który wraz z małżonką ukrywali około 150 Żydów w Ambasadzie RP w Pradze, a następnie w swoim domu w Warszawie-Aninie.
Odznaczeni zostali także Emilia Kossower-Rozencwajg, żołnierz Batalionu AK im. Waleriana Łukasińskiego, która uratowała z niemieckiego obozu pracy SS w Trawnikach Emanuela Ringelbluma, a także Żydów z getta warszawskiego oraz z niemieckiego obozu pracy SS w Poniatowej. Zostały uhonorowane także zasługi Teodora Pajewskiego, żołnierza AK ps. „Szalony”, który wspólnie z Emilią Kossower-Roznecwajg uratował z niemieckiego obozu pracy SS w Trawnikach Emanuela Ringelbluma, uratował także z warszawskiego getta Jonasza Turkowa oraz Żydów zbiegłych z więzienia „Gęsiówka”.
– Dzisiejsza uroczystość wpisuje się w tradycję uroczystości wręczenia wysokich odznaczeń państwowych, która została rozpoczęta za prezydentury Lecha Kaczyńskiego – powiedział minister Wojciech Kolarski. Zaznaczył, że „Polacy, którzy ratowali Żydów w czasie niemieckiej okupacji otrzymują Komandorium – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Dziś zostały wręczone takie odznaczenia”.
Kolarski wskazał, że te osoby, które dzisiaj zostały odznaczone przez Prezydenta odznaczeniami państwowymi to wielcy bohaterowie. – Stanowią część wielkiej historii Polski, z której możemy być dumni, którą mamy obowiązek opowiadać a ich postawa jest dla nas wzorem i zawsze tym wzorem powinna być – zaznaczył minister Kolarski. Podkreślił, że powinni być dla nas inspiracją „szczególnie dzisiaj, kiedy za wschodnią granicą trwa bestialska agresja, kiedy miliony Ukraińców przybywają do Polski szukać pomocy i schronienia przed rosyjskimi bombami”.
– Dwie osoby dzisiaj odznaczone to potomkowie tych, którzy uratowali Emanuela Ringelbluma – historyka żydowskiego getta w Warszawie, którego archiwum jest bezcennym świadectwem niemieckiego bestialstwa, czasów Holokaustu, który jest częścią światowego dziedzictwa – powiedział Kolarski.
Ordery w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przekazał na ręce najbliższych rodzin Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Minister Wojciech Kolarski podczas uroczystości zorganizowanej w Belwederze. Minister odczytał również list Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej skierowany do uczestników uroczystości. Jak zaznaczył Wojciech Kolarski, „z inicjatywy Prezydenta Andrzeja Dudy Parlament przyjął ustawę o ustanowieniu 24 marca Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów w czasie niemieckiej okupacji, więc każda z tych historii jest poruszająca, bo to jest historia o prawdziwym bohaterstwie”.
RL / PAP / opr. ToMa
Fot. Przemysław Keler / Kancelaria Prezydenta RP