28 maja w Kościele w Polsce jest obchodzone pierwsze wspomnienie liturgiczne błogosławionego kardynała Stefana Wyszyńskiego. Przypada w 41. rocznicę śmierci Prymasa Tysiąclecia, beatyfikowanego wspólnie z Matką Elżbietą Czacką 12 września 2021 roku w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Wspomnienie Matki Czackiej wyznaczono na 19 maja.
CZYTAJ:Wspomnienie bł. Stefana Wyszyńskiego 28 maja we wszystkich polskich diecezjach
28 maja odbędą się uroczyste msze święte na Jasnej Górze i w Warszawie, miejscach szczególnie związanych z osobą błogosławionego prymasa Stefana Wyszyńskiego. W stolicy w archikatedrze św. Jana Chrzciciela, gdzie jest pochowany Prymas Tysiąclecia, zostanie odprawiona uroczysta msza święta (19.00) pod przewodnictwem metropolity warszawskiego kardynała Kazimierza Nycza.
Kardynał Stefan Wyszyński był blisko związany z Lubelszczyzną. Przed II wojną światową obronił doktorat na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Podczas wojny ksiądz Stefan Wyszyński był poszukiwany przez Niemców. Znalazł schronienie w majątku Zamoyskich w Kozłówce. W 1946 roku, w wieku 45 lat, został mianowany biskupem lubelskim, stając się najmłodszym członkiem episkopatu Polski.
ZOBACZ ZDJĘCIA: Obchody 41. rocznicy śmierci kardynała Stefana Wyszyńskiego
Kardynał Stefan Wyszyński stał na czele Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1948-1981. Wybitny mąż stanu, obrońca praw człowieka, a także Kościoła i narodu, jest uważany za jednego z największych Polaków XX wieku. Zmarł w 1981 roku, w wieku 79 lat. Pośmiertnie, w 1994 roku, został uhonorowany Orderem Orła Białego.
CZYTAJ: Abp Stanisław Budzik: Pobyty kardynała Wyszyńskiego na Lubelszczyźnie były bardzo ważne
Prymas Wyszyński kierował Kościołem w naszym kraju w warunkach komunistycznego ustroju narzuconego siłą po II wojnie światowej. Rządzący po sfałszowaniu wyborów w 1947 roku i wyeliminowaniu opozycji politycznej oraz antykomunistycznego podziemia, rozpoczęli walkę z Kościołem, by ten całkowicie podporządkowany państwu, zniknął z przestrzeni publicznej.
CZYTAJ: Lublin: otwarcie Centrum Myśli Prymasa Wyszyńskiego
Prymas Wyszyński, który doświadczył niemieckiego i sowieckiego totalitaryzmu, przeciwstawiał się komunistycznej ideologii. Bronił praw człowieka, kultury i tożsamości narodu, budził sumienia. Uważał, że należy rozmawiać z każdym państwem, i aby obronić Kościół w Polsce przed frontalnym atakiem komunistów, jak działo się w innych krajach uzależnionych od Związku Radzieckiego, w 1950 roku doprowadził do zawarcia Porozumienia Episkopatu z władzami.
W okresie nasilonych represji, w maju 1953 roku, prymas skierował do władz memoriał, w którym mówił, że Kościół nie może pójść na dalsze ustępstwa w obliczu krzywd, jakich doznają zarówno hierarchowie, jak i społeczeństwo. Znalazły się w nim słynne słowa: „Rzeczy Bożych na ołtarzach Cezara składać nie wolno. Non possumus! (Nie możemy)”. Wkrótce potem, 25 września 1953 roku, prymas został aresztowany i trzy lata przebywał w odosobnieniu, kolejno w Rywałdzie, Stoczku koło Lidzbarka Warmińskiego, Prudniku na Śląsku Opolskim i Komańczy w Bieszczadach. Stale inwigilowany i podsłuchiwany, codziennie odprawiał mszę za swoich prześladowców. Niezłomną postawę prymasa doceniali nawet jego polityczni przeciwnicy.
Kardynał Stefan Wyszyński w swoich działaniach kierował się dobrem Kościoła i polską racją stanu. Wypowiadając się w imieniu narodu, bronił również praw osób innych wyznań i niewierzących. Często publicznie piętnował nadużycia władzy. Uznawał potrzeby i dobro narodu za najwyższą normę działania. Służąc Kościołowi, służył ojczyźnie, którą rozumiał jako wspólnotę ludzi zjednoczonych wiarą, kulturą i historią. Wielokrotnie upominał się o godność człowieka, jego prawa społeczne.
CZYTAJ: Pokój pamięci Prymasa Tysiąclecia. Bezcenne pamiątki po kardynale Wyszyńskim
W okresie internowania opracował program odnowy życia religijnego w Polsce, zawarty w Jasnogórskich Ślubach Narodu. Podczas uroczystości 26 sierpnia 1956 roku, ponad milion wiernych zgromadzonych w Częstochowie ślubowało bronić wiary, wyrażając zdecydowany sprzeciw wobec dyktatury rządzących krajem komunistów. O osobie więzionego prymasa przypominał ustawiony przed ołtarzem na Jasnej Górze fotel, na którym leżała wiązanka biało-czerwonych kwiatów.
W latach 1957-1965 prymas Wyszyński prowadził Wielką Nowennę, która była programem duszpasterskim, poprzedzającym uroczystości Millenium Chrztu Polski zorganizowane w 1966 roku. Inicjatywą prymasa było też Nawiedzenie, czyli wędrówka Matki Bożej w kopii Obrazu Jasnogórskiego po polskich parafiach. Podczas obrad Soboru Watykańskiego II, w listopadzie 1965 roku episkopat Polski z prymasem Wyszyńskim na czele wystosował orędzie do biskupów niemieckich, zawierające przebaczenie i prośbę o pojednanie obu narodów. Posłużyło to komunistom do wszczęcia nagonki na Kościół oraz bezpośrednio wobec prymasa.
Kardynał Stefan Wyszyński zabierał głos w ważnych dla kraju wydarzeniach politycznych i społecznych, stając po stronie pokrzywdzonych, a także konsekwentnie sprzeciwiając się decyzjom komunistycznych władz, które godziły w interes społeczny. W marcu 1968 roku potępił sprawców pobicia studentów oraz wskazywał negatywne skutki antysemickiej kampanii prowadzonej przez partię, a szkodzącej dobremu imieniu Polski. Krytykował także interwencję wojsk PRL w Czechosłowacji, a w grudniu 1970 roku dotarł do wiernych na Wybrzeżu, przekazując im wyrazy solidarności i modlitwy za protestujących robotników.
We wrześniu 1976 roku prymas Stefan Wyszyński mówił w Warszawie: „W Ojczyźnie naszej, gdy patrzymy na różne zdarzenia i bolesne fakty, chociażby takie, jakie miały miejsce w 1970 roku na Wybrzeżu czy w czerwcu br. (1976) w Ursusie, w Radomiu, w Płocku, czy gdziekolwiek, rozumiemy, że takich trudności i boleści nie rozwiąże się ani policją, ani biciem, ani kijami czy gazami. Jednym się rozwiąże: otworzyć serce i pokazać je braciom. Pokazać je obywatelom”.
W latach 1980-1981 kardynał Wyszyński pośredniczył w rozmowach między władzami PRL a działającą od niedawna Solidarnością. Doprowadził do historycznej wizyty jej przedstawicieli u Jana Pawła II w Rzymie w styczniu 1981 roku. Pracował do końca, gdy wiosną 1981 roku zaognił się spór rządu i Solidarności, prymas spotkał się z premierem Wojciechem Jaruzelskim. Jeszcze 2 kwietnia 1981 kardynał Wyszyński przyjął delegację założycielską Solidarności Rolników Indywidualnych. Ostatni raz wystąpił publicznie 22 maja 1981 roku, otwierając obrady Rady Głównej Episkopatu Polski.
CZYTAJ: Papież włączył do grona błogosławionych kard. Stefana Wyszyńskiego i Matkę Elżbietę Czacką
Po zamachu na Jana Pawła II – 13 maja 1981 – ciężko chory kardynał Wyszyński zaapelował, aby wszystkie modlitwy za niego przekazać w intencji papieża. Słów Prymasa Tysiąclecia, nagranych na magnetofon, wierni wysłuchali między innymi w archikatedrze warszawskiej.
Prymas Stefan Wyszyński zmarł na chorobę nowotworową 28 maja 1981 roku o godzinie 4.40, w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego. Jego pogrzeb stał się wielkim wydarzeniem patriotycznym i manifestacją poparcia głoszonych przez niego idei. Na uroczystości na placu Zwycięstwa w Warszawie (obecnie plac marsz. Józefa Piłsudskiego), którym przewodniczył watykański sekretarz stanu kardynał Agostino Casaroli, przybyło kilkaset tysięcy ludzi. Na trumnie Prymasa Tysiąclecia leżała biało-czerwona szarfa ze znamiennym napisem: „Niekoronowanemu królowi Polski”.
Biskup Jerzy Modzelewski odczytał duchowy testament zmarłego. Kardynał Wyszyński wybaczał w nim także tym, którzy go atakowali i więzili. Prymas Tysiąclecia został pochowany w archikatedrze św. Jana w Warszawie.
Proces beatyfikacyjny kardynała Stefana Wyszyńskiego rozpoczął się w 1989 roku, a zakończył 2 października 2019, kiedy papież Franciszek zatwierdził dekrety Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Jeden z nich dotyczył uznania cudu uzdrowienia za wstawiennictwem prymasa. Tym samym został spełniony ostatni wymóg niezbędny do beatyfikacji. Uroczystość wyniesienia Czcigodnego Sługi Bożego kardynała Stefana Wyszyńskiego na ołtarze odbyła się 12 września w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Mszy beatyfikacyjnej przewodniczył kardynał Marcello Semeraro, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, Legat Papieski. Liturgię koncelebrowało 600 księży, 80 biskupów z Polski oraz 45 z zagranicy.
Uchwałą Sejmu i Senatu Rzeczpospolitej, rok 2021 był obchodzony jako Rok Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Wspomnienie liturgiczne błogosławionego prymasa Wyszyńskiego przypada 28 maja, w dniu śmierci, to jest „narodzin dla nieba”.
RL / IAR / opr. ToMa
Fot. archiwum