Ukraińskie obwody lwowski i tarnopolski oraz rumuński region centralny zostały przyjęte do Sieci Regionów Trójmorza podczas Samorządowego Kongresu Trójmorza, który w poniedziałek (06.06) rozpoczął się w Lublinie.
Deklaracje przystąpienia do Sieci Regionów Trójmorza, która stanowi płaszczyznę bezpośredniej współpracy między samorządami z dwunastu państw Inicjatywy Trójmorza, przyjął marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski.
Następnie odbyła się debata na temat współpracy Sieci Regionów Trójmorza z regionami ukraińskimi, podczas której prezesa Instytutu Nowej Europy Marcin Chruściel stwierdził, że poprzez Inicjatywę Trójmorza regiony i władze ukraińskie mogą zdobywać doświadczenie w zakresie transformacji systemu prawnego, procedur administracyjnych i gospodarki od państw, które przechodziły to bardzo niedawno i mają odpowiednie doświadczenie.
CZYTAJ: Polska bezpieczna energetycznie. Gazu i ropy nie zabraknie [ZDJĘCIA, WIDEO]
Stawiarski zauważył, że kraje starej Unię Europejską traktowały Inicjatywę Trójmorza z dystansem, ale po agresji putinowskiej na Ukrainie chcą, żeby ta formuła była rozwijana. – Niemcom i Francuzom, naszym przyjaciołom ze starej Unii jest bardzo wygodnie pomagać poprzez kraje Trójmorza i ich korytarze transportowe – powiedział Stawiarski. Jako przykład podał autostradę A2 oraz lotnisko w Jasionce pod Rzeszowem wykorzystywane do pomocy wojskowej i humanitarnej Ukrainie.
ZOBACZ ZDJĘCIA: Samorządowy Kongres Trójmorza – Forum Gospodarcze z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego
Zdaniem Stawiarskiego, UE powinna określić warunki, na podstawie których państwa Trójmorza mogłyby realizować wspólne projekty z Ukrainą. Stawiarski powiedział, że w czasie 103 dni wojny między Rosją a Ukrainą samorząd województwa lubelskiego udzielił Ukrainie pomocy humanitarnej o wartości ok. 8 mln zł, wysłał też dziewięć karetek. Przypomniał też o bardzo dużych rozmiarach pomocy prywatnej. – My wszyscy zaczęliśmy tworzyć jeden wielki organizm humanitarny – stwierdził Stawiarski.
Natomiast marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl zauważył, że społeczeństwo, organizacje pozarządowe, samorządy i służby pod kierownictwem wojewodów zdały wielki egzamin solidarności. Zdaniem Ortyla, zwiększone powinny zostać środki na program Polska-Ukraina. – Mamy struktury do wdrażania tych programów, mamy doświadczenia, relacje między zaprzyjaźnionymi obwodami i samorządami. Jesteśmy jako Polska bardzo dobrze przygotowani do wejścia w pomoc szerszą przedakcesyjną dla Ukrainy – powiedział. Dodał, że dzisiaj mamy do czynienia z deklaracjami, ale bardzo szybko powinniśmy przejść do konkretów.
CZYTAJ: Mateusz Morawiecki: Nie ma Trójmorza bez wolnej i suwerennej Ukrainy
Przewodniczący tarnopolskiej rady obwodowej Mykhaylo Golovko przypomniał, że podczas wojny Ukraina straciła 20 proc. swojego terytorium, a straty oszacował na tryliony dolarów. – Myślę, że wspólnie z Polską i innymi naszymi przyjaciółmi będziemy w stanie to odbudować. Nie możemy tylko zwrócić życia ludziom, którzy oddali je za Ukrainę – powiedział.
Zdaniem Golovko zwycięstwo Ukrainy umożliwi Europie rozwój. W tym kontekście sojusz Trójmorza jest strategicznie ważny. – Trójmorze bez Ukrainy nie jest pełnowartościowe – dodał. Uważa, że Ukraina może być mocnym sojusznikiem państw wchodzących do trójmorza i częściową alternatywą wobec UE. Golovko zwrócił uwagę na potrzebę budowy nowych dróg, połączeń kolejowych, stacji przeładunkowych pomiędzy Polską a Ukrainą, żeby umożliwić eksport ukraińskich towarów po zablokowaniu portów nad Morzem Czarnym i odcięciu Ukrainy od Morza Azowskiego.
Uczestniczący w dyskusji online dyrektor departamentu współpracy międzynarodowej odeskiej rady obwodowej Roman Grygoryszyn zwrócił się o pomoc Odessie w jej kandydaturze do zorganizowania Expo w 2030 roku.
CZYTAJ: Artur Soboń o bezpieczeństwie energetycznym: Polska odrobiła lekcję
Odpowiadając na pytanie moderatora debaty o najważniejsze obszary współpracy państw Trójmorza, wiceprzewodniczący węgierskiego okręgu Pest Ádám Karácsony wskazał na potrzebę wspólnych inicjatyw na rzecz poprawy bezpieczeństwa energetycznego, rozbudowy infrastruktury drogowej i kolejowej na osi północ-południe.
Sieć Regionów Trójmorza została powołana Deklaracją Lubelską, parafowaną w czerwcu 2021 r. przez przedstawicieli 15 samorządów z Polski, Rumunii, Litwy, Słowacji i Węgier.
Samorządowy Kongres Trójmorza w Lubelskim Centrum Konferencyjnym w Lublinie trwa od 6 do 7 czerwca. Podczas wydarzenia zaplanowano dyskusje poświęcone m.in. bezpieczeństwu energetycznemu, współpracy uniwersytetów, rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich i możliwej pomocy samorządów trójmorskich dla Ukrainy, a motywem przewodnim jest współpraca z ukraińskimi regionami.
Kongresowi zorganizowanemu przez Samorząd Województwa Lubelskiego towarzyszy Forum Gospodarcze, w ramach którego odbywają się seminaria, spotkania i wizyty studyjne połączone z prezentacją innowacyjnych przedsiębiorstw z województwa lubelskiego.
Inicjatywa Trójmorza zrzesza 12 państw: Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię i Węgry. Ideą tego przedsięwzięcia jest pobudzanie rozwoju gospodarczego państw Europy Środkowo-Wschodniej oraz stworzenie stabilnego i spójnego partnerstwa państw z obszaru pomiędzy Morzem Bałtyckim, Adriatykiem i Morzem Czarnym.
RL / PAP / opr. ToMa
Fot. Urząd Marsząłkowski Województwa Lubelskiego / nadesłane