Kolejny sukces naukowców z Politechniki Lubelskiej. Uczelnia otrzymała 2,5 mln zł na projekty badawcze w ramach pierwszego konkursu programu „Polska Metrologia”. Chodzi m.in. o urządzenie do pomiaru długości startu i lądowania samolotów z wykorzystaniem sztucznej inteligencji czy prognozowanie pęknięć wałów. Takie wynalazki mają m.in. rozwiązać problemy, z jakimi boryka się przemysł.
– Metrologia ma kluczowe znaczenie – mówi minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. – Zgłoszono 90 projektów badawczych, zakwalifikowano do finansowania 26 takich projektów, z czego aż 4 są realizowane przez Politechnikę Lubelską. To bardzo dobry start Polskiej Unii Metrologicznej, to bardzo dobry start programu „Polska Metrologia”, programu, który będzie kontynuowany. Polska ma nie tylko wielkie ambicje, ale też wielki potencjał.
ZOBACZ ZDJĘCIA: Konferencja prasowa poświęcona sukcesowi naukowców Politechniki Lubelskiej w programie „Polska Metrologia”
– Metrologia to nauka o pomiarach – wyjaśnia dr inż. Magdalena Michałowska, adiunkt w Katedrze Podstaw Inżynierii Produkcji. – Najprostszy przykład z życia codziennego to sprawdzanie godziny, jest to pomiar czasu. W zakresie inżynierii mechanicznej oczywiście zmagamy się z nieco innymi problemami, jeśli chodzi o metrologię, ale metrologia jest wszędzie. Wszyscy mamy z nią do czynienia, tylko może nie do końca zdajemy sobie sprawę, że to faktycznie jest metrologia. Ona jest w inżynierii mechanicznej, w medycynie; w każdym z tych obszarów ma nieco inne wyzwania. Ten projekt ma tak naprawdę na celu wyłonienie ogólnych przesłanek, które pozwolą nam rozwijać metrologię jako całość. To bardzo złożone zagadnienie, uzależnione od wielu czynników. Ciężko odnieść się do metrologii jako do jednego pomiaru, który byłby na tym samym poziomie we wszystkich tych obszarach.
– W ręku mam takie małe urządzenie, to kamera termowizyjna – mówi mgr inż. Michał Leleń, specjalista Katedry Podstaw Inżynierii Produkcji. – Ona jest wielkości takiego radaru. Są też mniejsze urządzenia, które możemy podłączyć do telefonu komórkowego. Nie mamy tu zwykłego obrazu, tylko możemy mierzyć temperaturę danego urządzenia. Przed sobą widzimy laptopa i widzimy, w którym miejscu ma on najwyższą temperaturę. Zastosowanie takich kamer jest bardzo szerokie. W przypadku budowy maszyn możemy mierzyć, które części maszyny bardziej się nagrzewają, dzięki czemu możemy eliminować różnego rodzaju awarie. Widzimy tu też kolory. Im bielszy, tym wyższa temperatura. Takie kamery mają też szerokie zastosowanie w budownictwie, w termomodernizacji budynków.
– W pomiarach termograficznych ważną rzeczą jest to, że tak naprawdę to my rejestrujemy natężenie promieniowania elekromagnetycznego, które emituje dana powierzchnia – podkreśla dr hab. inż. Jerzy Józwik, prof. uczelni, kierownik Katedry Podstaw Inżynierii Produkcji Politechniki Lubelskiej i dyrektor Biura Polskiej Unii Metrologicznej. – Aczkolwiek jest ono związane ściśle z temperaturą. To, co widzimy jako paletę kolorów odpowiadającą określonym zakresom temperatury i konkretnej temperaturze, to już efekt obliczeń wewnętrznych w tym urządzeniu. To dofinansowanie jest m.in. na takie projekty, o których mówiliśmy. Dwa projekty są bardzo kluczowe dla rozwoju polskiej metrologii i polskiego przemysłu. Służą opracowaniu nowych urządzeń i metod pomiarowych. Te projekty to m.in. opracowanie nowych technik pomiarowych identyfikacji startu i lądowania statków powietrznych. Inny projekt z kolei będzie dotyczyć opracowania nowego kryterium pękania wałów wielostopniowych, walcowanych, wytwarzanych w technologii obróbki plastycznej. Nowe kryterium pękania, o którym wspomniałem, będzie uwzględniało wady wewnętrze, a przede wszystkim naprężenia, które są skoncentrowane wokół wad wewnętrznych. Zostaną opracowane modele prognostyczne, które będą bazowały na metodach sztucznej inteligencji, które będą służyły prognozowaniu parametrów kluczowych do oceny jakości wytwarzanych wałów i dokładności wymiarowo-kształtowej.
– Rozwój innych dziedzin naukowych nie byłby możliwy, jeśli nie byłoby metrologii – zaznacza dr inż. Magdalena Michałowska. – Dlatego że, aby poznać interesujące nas zjawisko, przeprowadzić pewien eksperyment, to generalnie zawsze coś mierzymy. To metrologia, czyli pomiar i jego wynik, jest przede wszystkim źródłem rzetelnych informacji, które pozwalają nam poznawać otaczający nas świat. Jeśli wykonujemy eksperymenty, zawsze coś mierzymy. Mamy różne przyrządy i metody pomiarowe, które dobieramy w zależności od sytuacji, w której akurat się znajdujemy, i od eksperymentu, który akurat wykonujemy.
Jesienią w Lublinie odbędzie się Międzynarodowy Kongres Metrologiczny, który będzie dotyczył nowych trendów w metrologii światowej. Wtedy też lubelscy badacze będą mogli skonfrontować wyniki swoich prac i eksperymentów z naukowcami z całego świata i przedstawić swoje wynalazki.
RyK / opr. WM
Fot. Krzysztof Radzki