Laureatką literackiego Nobla została francuska pisarka Annie Ernaux „za odwagę i chirurgiczną precyzję, z jaką odkrywa korzenie wyobcowania oraz społecznych ograniczeń, jakim podlega jednostkowa pamięć” – podała w czwartek (06.10) Szwedzka Akademia.
„W swojej twórczości bezustannie i pod różnymi kątami przygląda się życiu naznaczonemu licznymi problemami związanymi z płcią, językiem i klasą społeczną” – napisała Szwedzka Akademia.
Prof. Rafał Szczerbakiewicz z Katedry Współczesnej Literatury i Kultury Polskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie mówi, że pisarka czerpie ze swojej biografii, analizując równocześnie wydarzenia społeczne. – Ona nie jest jakoś uparcie autobiograficzną autorką. Ma wiele dystansu do siebie i swojej postaci. Ten dystans osiąga poprzez „kadrowanie” postaci na tle przemian społecznych francuskiej nowoczesności. Mówi o ciągu „generacyjnych wyzwoleń”. Jest też pisarką feministyczną. Między tymi wyzwoleniami jest więc też wyzwolenie światopoglądowe, ponieważ pochodzi z tradycyjnej, bardzo religijnej części Francji – wyjaśnia prof. Szczerbakiewicz.
Annie Ernaux, „prozaiczka, feministka, jedna z najważniejszych współczesnych pisarek francuskich. Wychowała się w robotniczej dzielnicy normandzkiego miasteczka Yvetot, co znacząco wpłynęło na jej twórczość. Absolwentka wydziału literatury współczesnej na uniwersytetach w Rouen oraz w Bordeaux. Przez całe dorosłe życie po ukończeniu studiów pracowała jako nauczycielka języka francuskiego. Uczyła w gimnazjach i liceach, a potem w Narodowym Centrum Nauczania na Odległość” – podaje wydawnictwo Czarne, które w tym roku opublikowało przekład powieści Ernaux pt. „Lata”.
Urodzona w 1940 r. pisarka zadebiutowała w 1974 roku powieścią „Les Armoires vides”. Jest autorką ponad dwudziestu książek, m.in. wydanej po polsku mikropowieści „Miejsce”. Laureatka wielu międzynarodowych nagród literackich, w tym Nagrody Renaudot (właśnie za „Miejsce”) oraz Nagrody im. Marguerite Yourcenar (za całokształt twórczości).
Jej autobiograficzna, a zarazem pokoleniowa opowieść „Lata” zdobyła Nagrodę Uniwersytetu Warwick, nagrodę przyznawaną przez Association Marguerite Duras, Nagrodę im. François Mauriaca, włoską Premio Strega Europeo, a także znalazła się na krótkiej liście nominowanych do Nagrody Bookera. Jest pierwszą kobietą, której dzieła ukazały się za życia w serii Quarto prestiżowego wydawnictwa Éditions Gallimard. Jest również doktorem honoris causa uniwersytetu Cergy-Pontoise – przypomina Czarne.
SzyK / PAP / opr. PrzeG / ToMa
Fot. PAP/EPA/CATI CLADERA