W Lublinie – po raz pierwszy w Polsce – pokazano kilkanaście lotniczych zdjęć wykonanych podczas II wojny światowej, na których widać niemiecki obóz koncentracyjny na Majdanku.
– Dotarcie do takich fotografii jest niezmiernie trudne, choć w amerykańskich czy angielskich archiwach są ich tysiące – mówi pomysłodawca dzisiejszej (09.04.2019) prezentacji Krzysztof Tarkowski z Państwowego Muzeum na Majdanku. – Samolot w locie wykonywał serię zdjęć. Aktualnie dysponujemy 30 fotografiami z 1944 roku, na których widać Lublin i jego okolice.
– Wykorzystujemy zdjęcia w naszych badaniach, a celem jest poszukiwanie grobów masowych. Interpretacje fotografii łączymy z relacjami świadków. Zdjęcia wpasowujemy w układ współrzędnych z aktualnymi danymi – wyjaśnia Sebastian Różycki z Politechniki Warszawskiej.
– Aktualnie na tereny, które dotychczas nie były przebadane w Treblince, wchodzi zespół badawczy z Instytutu Pamięci Narodowej, by zweryfikować przypuszczenia co do nieznanych miejsc pochówku – dodaje Marek Michalski z Politechniki Warszawskiej.
– Na fotografiach widać pustki w okolicy Zamku Lubelskiego oraz na Wieniawie. To świadectwa zagłady żydowskich mieszkańców Lublina i rozbiórki tych rejonów miasta, w których oni mieszkali. To także obraz niemieckich ośrodków terroru. To nie tylko Majdanek, ale kilka innych obozów na terenie miasta, tj. przy ul. Lipowej i Wrońskiej – tłumaczy Marek Duda z Państwowego Muzeum na Majdanku. – To podstawa do badań nad tym, jak Lublin zmieniał się w tym tragicznym czasie.
Amerykanie i Anglicy prowadzą w tej chwili akcję skanowania milionów archiwalnych zdjęć lotniczych, by udostępniać je płatnie w Internecie. W dalszym ciągu nie mamy dostępu do zdjęć radzieckich…
Większość fotografii dotyczących Majdanka i innych niemieckich ośrodków zagłady wykonała Luftwaffe podczas lotów rozpoznawczych nad terenami zajętymi przez sowietów. Dzisiejsza konferencja, na której zaprezentowano zdjęcia była pierwszym takim wydarzeniem naukowym.
TSpi / opr. MatA
„Obiektywy nad obozami” – konferencja naukowa poświęcona zdjęciom lotniczym obozów koncentracyjnych, Lublin, 09.04.2019, fot. Mirosław Trembecki