W Świdniku trwają obchody upamiętniające Lubelski Lipiec. 39 lat temu pracownicy WSK PZL Świdnik przerwali prace i zaczęli strajk na wieść o podwyżce cen w zakładowym barze.
– Chodziło nam jednak o coś więcej – mówi przewodniczący Regionu Środkowo Wschodniego NSZZ Solidarność, Marian Król. – Ludziom chodziło o przestrzeń do wolności. Było to upomnienie się o naród, bo chodziło o naszą tradycję i kulturę, o nasze pragnienie wolności.
Później do strajku przyłączyło się 150 innych zakładów w całym regionie. Prace przerwało wówczas kilkadziesiąt tysięcy osób.
– Każdy się bał, ale byliśmy razem – mówi jeden z uczestników strajków w PZL Świdnik, Alfred Bondos. – Koledzy przerwali pracę i nie chcieli jej podjąć mimo nacisków. Była to mądrość strajkujących, że nie wyszliśmy na zewnątrz. Zostaliśmy w zakładzie – nikt nie rzucał w witryny sklepowe, nie niszczył samochodów.
– To w Świdniku wszystko się zaczęło, a potem powstała „Solidarność” – mówi burmistrz Świdnika, Waldemar Jakson. – Przełamała się bariera strachu, że wszyscy się policzyli i zobaczyli ile nas tutaj na Lubelszczyźnie jest. Cytuję Annę Walentynowicz, która mówiła, że „bez lipca nie byłoby sierpnia”. Na Wybrzeżu w lipcu nie byli zdolni do strajku. Dopiero na przykładzie Lubelszczyzny, zobaczyli, że można.
– Strajkującym zawdzięczamy bardzo wiele – mówi wiceminister Inwestycji i Rozwoju, Artur Soboń. – W tamtych czasach odwaga była w cenie. Dziś takie demonstracje są dużo łatwiejsze – o to walczyli ci, którzy wówczas protestowali przeciwko władzy komunistycznej. To jedno z osiągnięć widocznych gołym okiem.
Postulaty strajkujących były głównie wewnątrz zakładowe, ale pojawiła się też kwestia wolnych sobót. – To był pierwsze protesty bez opuszczania miejsca pracy, bez rozlewu krwi – mówi zastępca przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Tadeusz Majchrowicz. – Nie wychodziliśmy na ulice pod lufy czołgów tylko zostaliśmy w zakładach pracy. Wtedy pojawiły się w nich krzyże, obrazy świętych, duchowni. My poprowadziliśmy strajk zupełnie inaczej, więc sądzę, że dlatego nam się udało.
W ramach obchodów w Urzędzie Miasta Świdnik o godzinie 11.30 w Urzędzie Miasta Świdnik odbędzie się uroczyste posiedzenie Zarządu Regionu Środkowo – Wschodniego NSZZ „Solidarność”. Obchody zakończy rodzinny piknik.
MaTo
Fot. Piotr Michalski
Zobacz zdjęcia z obchodów 39. rocznicy Lubelskiego Lipca
fot. Piotr Michalski