W sobotę w kolegiacie janowskiej odbędą się uroczystości pogrzebowe biskupów podlaskich – Marcelego Gutkowskiego i Beniamina Szymańskiego. Obaj w XIX wieku rezydowali w Janowie Podlaskim. Wydarzenie jest związane ze zbliżającą się dwusetną rocznicą powstania diecezji siedleckiej. dawniej nazywanej podlaską.

– Biskup Szymański zasłynął przede wszystkim szerzeniem kultu maryjnego w naszej diecezji. To właśnie on wprowadził nabożeństwa majowe. I właśnie za szerzenie kultu Matki Boskiej Częstochowskiej został przez cara wypędzony z diecezji. Z kolei biskup Gutkowski był wcześniej żołnierzem, kapelanem wojskowym armii Królestwa Polskiego sprzed powstania listopadowego. Stąd też był bacznie obserwowany przez carat i każdy jego ruch w dziedzinie religii był oceniany pod kątem wierności władzom rosyjskim. A że oczywiście oddania carowi w nim nie było, też został wypędzony – opowiada ks. Stanisław Grabowiecki, proboszcz parafii pw. Trójcy Świętej w Janowie Podlaskim.

– Jan Marceli Gutkowski został mianowany biskupem podlaskim w 1826 r. W ten sposób trafił do Janowa Podlaskiego – mówi dyrektor archiwum diecezjalnego w Siedlcach, ks. Bernard Błoński. – Zdecydowanie występował w obronie praw Kościoła, bronił też unitów. Przez to popadł w konflikt w caratem. Na rozkaz rosyjskiego rządu został aresztowany w kwietniu 1840 r. i wywieziony do klasztoru w Rosji.

Biskup Gutkowski został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Diecezja siedlecka stara się o sprowadzenia jego szczątków do Janowa Podlaskiego. Strona ukraińska na razie nie wyraziła na to zgody. Dlatego z jego grobu została zabrana grudka ziemi, która w sobotę zostanie złożona do trumny.

W janowskiej kolegiacie zostaną złożone natomiast szczątki biskupa Beniamina Szymańskiego, który został biskupem podlaskim w 1856 r. – Bronił unitów, ale rząd carski planował już zlikwidowanie Kościoła unickiego i zniesienie diecezji podlaskiej. Diecezja ta została skasowana przez cara w 1867 r., a biskupa wywieziono do klasztoru w Łomży – dodaje ks. Bernard Błoński.

Biskupi podlascy urzędowali w Janowie Podlaskim w latach 1818-1924. W janowskiej kolegiacie obecnie spoczywają szczątki 5 z nich, w tym najbardziej znanego – Adama Naruszewicza.

Msza żałobna w intencji biskupów Marcelego Gutkowskiego i Beniamina Szymańskiego rozpocznie się 14 kwietnia o godzinie 12.00.

Krypta w janowskiej kolegiacie, gdzie spoczną szczątki biskupa Szymańskiego i gdzie złożona zostanie grudka ziemi z grobu biskupa Gutkowskiego, udostępniona będzie dla zwiedzających. 

MaT / opr. ToMa

Fot. Małgorzata Tymicka