27 września 1944 roku, dokładnie w piątą rocznicę utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego, w Osuchach w powiecie biłgorajskim konsekrowany został największy w Polsce cmentarz partyzancki.

ZOBACZ ZDJĘCIA: Obchody 82. rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego i 77. rocznicy konsekracji cmentarza w Osuchach

Bohaterowie znad Sopotu na swój pogrzeb musieli czekać ponad 3 miesiące od zakończenia bitwy.

– Instytucjonalne przeszukania lasów i organizacja cmentarza była możliwa dopiero po opuszczeniu tych terenów przez Niemców – mówi Maria Działo, historyk i badacz Bitwy pod Osuchami. – Zbieraniem ciał zajmowała się specjalnie do tego celu powołana komisja, której przewodniczyła pani Józefa Gephardowa, wdowa po oficerze wrześniowym. Komisja działała w ten sposób, że ruszano w teren z miejscowymi przewodnikami, którzy mieli już mniej więcej orientację, gdzie tych ciał szukać. Znoszono szczątki. Identyfikacja na ogół sprowadzała się do tego, że poznawano po charakterystycznych cechach, chociażby w odzieży, po tym, co znaleziono przy poległym – dodaje.

Szacuje się, że na cmentarzu w Osuchach pochowanych jest 240 partyzantów, zidentyfikować udało się 120. 100 ciał jeszcze w latach 40. XX wieku rodziny zabrały na cmentarze parafialne.

Podczas dzisiejszych uroczystości rocznicowych przy każdym z grobów zapalono znicze, a przy pomniku złożono kwiaty.

TsF / opr. LysA

Fot. TsF