W rocznicę beatyfikacji bł. kard. Stefana Wyszyńskiego lubelski IPN zorganizował konferencję naukową „Prymas Wyszyński a Lublin i diecezja lubelska”.
Ksiądz Stefan Wyszyński został biskupem lubelskim w 1946 roku, swoją posługę pełnił tu przez niespełna 3 lata.
– Był bardzo aktywnym biskupem – mówi naczelnik biura badań historycznych IPN w Lublinie dr Edward Gigilewicz. – Prymas Wyszyński zwizytował jedną trzecią parafii w swojej diecezji, czyli na 240 zwizytował około 80 parafii w ciągu niespełna 2 lat urzędowania. Był świetnym naukowcem, kończył KUL. Po II wojnie światowej będąc kanclerzem uczelni, zainicjował prace nad encyklopedią akademicką w 1948 roku. Było to realizowane aż do 2016 roku.
– Do Lublina przyszedł uczyć się biskupstwa, bo nie był wcześniej ani biskupem pomocniczym, ani ordynariuszem – mówi ks. dr hab. Dominik Zamiatała z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. – To co mu niektórzy księża zarzucali jak przychodził do diecezji lubelskiej, że był pierwszym biskupem nieherbowym. Od początku powstania diecezji lubelskiej byli to najczęściej biskupi pochodzenia szlacheckiego. Tutaj mamy biskupa, który pochodził z niższej warstwy społecznej, bo jego ojciec był z zawodu organistą i pochodził ze wsi.
– Inwigilacją biskupa Wyszyńskiego w Lublinie zajmowała się sekcja piąta wydziału piątego wojewódzkiego urzędu bezpieczeństwa publicznego – mówi dr Elżbieta Wójcik z oddziałowej komisji ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu w Lublinie. – Wbrew powszechnym informacjom, że zajmowała się ona głównie gromadzeniem informacji uzyskiwanych od informatorów, to podejmowała również działania represyjne wobec wówczas biskupa lubelskiego. Polegała ona głównie na deprecjonowaniu autorytetu biskupa poprzez osobowe źródła informacji. Do 1948 roku zgromadzono około 27 osobowych źródeł informacji. A jednym z takich najciekawszych, najbardziej aktywnych był były administrator parafii katedralnej w Lublinie i były skarbnik kurii biskupiej w Lublinie, ks. Stanisław Krynicki ps. Bagiński. On był również zamieszany w kradzież skarbu poprzednika biskupa Wyszyńskiego, a więc biskupa Mariana Leona Fulmana i ten skarb próbował odnaleźć biskup Wyszyński.
Konferencja naukowa „Prymas Wyszyński a Lublin i diecezja lubelska” odbywa się w Oddziale IPN w Lublinie przy ul. Wodopojnej.
PaSe / opr. AKos
Fot. Janusz Trocha / wikipedia.org