W piątek, 23 września, o godzinie 3.04 Słońce przejdzie przez punkt Wagi, tym samym rozpoczynając astronomiczną jesień. Na niebie będzie można podziwiać m.in. jasne planety, rój meteorów – Geminidów, a 25 października częściowe zaćmienie Słońca.
Trasa Słońca po niebie nazywana jest przez astronomów ekliptyką. Na nieboskłonie można też wyróżnić inny okrąg – równik niebieski (jego płaszczyzna pokrywa się z płaszczyzną równika ziemskiego). Ekliptyka i równik niebieski przecinają się ze sobą w dwóch miejscach: punkcie Barana i punkcie Wagi. Ten pierwszy jest punktem równonocy wiosennej, a drugi równonocy jesiennej.
CZYTAJ: Żurawie gromadzą się masowo w Poleskim Parku Narodowym przed jesiennymi odlotami
Na skutek refrakcji atmosferycznej w ziemskiej atmosferze, obiekty na niebie widzimy nieco wyżej niż są w rzeczywistości, co powoduje, że faktyczne zrównanie długości dnia i nocy nastąpi 25 września.
Astronomiczna jesień zakończy się 21 grudnia, ustępując astronomicznej zimie.
Jesień astronomiczna może się zacząć 22 września lub – tak jak w tym roku – 23 września. Nie należy jej mylić z jesienią kalendarzową, której początek przypada zawsze 23 września i jest niezależny od położenia Słońca względem Ziemi.
Natomiast za jesień klimatyczną przyjmuje się okres roku następujący po lecie, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 15 a 5 stopni Celsjusza.
IMGW: pogodny początek jesieni
Na początku jesieni występuje zazwyczaj krótki pogodny czas, określany jako „złota polska jesień”. Na tle występującego już wtedy ochłodzenia, pojawia się kilka ciepłych i słonecznych dni. Tak ma być również w tym roku.
Rzecznik Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Grzegorz Walijewski powiedział, że początek jesieni zapowiada się pogodnie, miejscami temperatura może przekroczyć 20 stopni. – Możemy spodziewać się coraz wyższych wartości temperatury, w sobotę do 18 stopni, natomiast w niedzielę na zachodzie nawet do 21 stopni. Jednakże już w poniedziałek (26.09) od południa zacznie wkraczać front atmosferyczny, który przyniesie opady deszczu i niższą temperaturę do około 15 stopni. We wtorek ochłodzi się w całym kraju – zapowiedział Grzegorz Walijewski.
Rzecznik IMGW poinformował, że zagraniczne modele sezonowe wskazują, iż jesień w Polsce ma być z temperaturą powyżej normy, polskie prognozy nieco się różnią. – Według prognoz specjalistów z Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW, temperatura i opady będą w normie, zatem możemy spodziewać się polskiej złotej jesieni – podsumował.
Grzegorz Walijewski dodał, że należy pamiętać, iż jesień to czas przechodzenia niżów nad północną częścią Europy, co oznacza, że częściej będą pojawiały się deszczowe i wietrzne dni. Należy spodziewać się także mgieł, przymrozków oraz oblodzenia nawierzchni dróg.
W ubiegłym stuleciu rekordowo wysoką temperaturę pierwszego dnia jesieni odnotowano w 1947 roku we Wrocławiu – 31,3 stopnia Celsjusza. Z kolei, najzimniejszy był początek jesieni w 1904 roku w Warszawie – termometry pokazywały 8,4 stopnia Celsjusza.
Atrakcje jesiennego nieba
Podczas tegorocznej jesieni na nocnym niebie będzie można zobaczyć kilka planet. Merkury – najbliższy względem Słońca – będzie widoczny nad ranem na przełomie września i października. Wenus zacznie być widoczna wieczorem w grudniu, by dopiero w zimie pokazać się w pełnym blasku. Mars pod koniec września będzie wschodzić około godziny 21.30, a potem coraz wcześniej. Pod koniec jesieni będziemy go oglądać przez całą noc. Stopniowo będzie też rósł jego blask i rozmiary tarczy. Najjaśniejszą planetą na nocnym niebie jest obecnie największa planeta Układu Słonecznego – Jowisz.
Do zjawisk astronomicznych tej jesieni będą należały też zaćmienia Słońca i Księżyca. Do częściowego zaćmienia Słońca dojdzie 25 października i będzie ono widoczne także w Polsce. Całkowite zaćmienie Księżyca będzie można podziwiać 8 listopada, jednak nie zobaczymy go z terenu naszego kraju.
Jesienne pełnie Księżyca nastąpią tej jesieni – 9 października, 8 listopada i 8 grudnia. Natomiast nów przypadnie – 25 września, 25 października i 23 listopada.
RL / PAP / IAR / opr. ToMa
Fot. pixabay.com
